Μερική επαναφορά Δώρων και κατάργηση Προσωπικής Διαφοράς–Το πλάνο για Δημόσιο (250+250+500) και Συντάξεις (200+200+400)–Τι αναμένεται

Το κυβερνητικό σχέδιο για ενισχύσεις σε δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους, με ορίζοντα διετίας - Το πλάνο 250+250+500 ευρώ για το δημόσιο και 200+200+400 στις συντάξεις

Αντώνης Βασιλόπουλος

Σχέδιο για τη σταδιακή «ανάταξη» μισθών και συντάξεων μέσα στην επόμενη διετία, με μερική επαναφορά των Δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα, του επιδόματος αδείας σε μισθούς και συντάξεις και με την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, ενδεχόμενα από τον ερχόμενο Απρίλιο, επεξεργάζεται η κυβέρνηση.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες των «Παραπολιτικών», τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας επεξεργάζονται σχέδιο για μείωση της προσωπικής διαφοράς σε μεγάλους μισθούς και συντάξεις, αλλά και ολική κατάργησή της στα μικρότερα ποσά, ενδεχόμενα από την 1η Απριλίου, οπότε θα χορηγηθεί και το ποσοστό της αύξησης στους δημοσίους υπαλλήλους. Τον Μάιο του 2024 έληξε η διετής αναστολή συμψηφισμών για αυξήσεις λόγω αλλαγής κλιμακίου, που είχε εφαρμοστεί εκτάκτως λόγω της πληθωριστικής κρίσης. Με την επιστροφή στο παλαιό καθεστώς, οι αυξήσεις στους μισθούς με προσωπική διαφορά δεν οδηγούν σε πραγματική αύξηση αποδοχών, αλλά αποκλειστικά σε μείωση της προσωπικής διαφοράς, όπως ορίζουν οι μνημονιακές διατάξεις του 2011.

Ανισότητες

Η προσωπική διαφορά παραμένει βασικός παράγοντας ανισοτήτων, καθώς υπάλληλοι με ίδια χρόνια υπηρεσίας και προσόντα συχνά λαμβάνουν διαφορετικές αποδοχές, ανάλογα με το πότε προσελήφθησαν, προήχθησαν ή αναγνωρίστηκαν τα επιπλέον προσόντα τους. Οι αυξήσεις που θεσπίστηκαν από το 2023 –όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού και το επίδομα επικινδυνότητας– συνεχίζουν να χορηγούνται σε όλους ανεξαιρέτως τους υπαλλήλους, χωρίς συμψηφισμό με την προσωπική διαφορά. Ωστόσο, η ανάγκη διαμόρφωσης ενός δικαιότερου συστήματος μισθολογικής εξέλιξης παραμένει. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους μελετά τρόπους εξισορρόπησης του συστήματος, ώστε να αποκατασταθεί η ισοτιμία στις αποδοχές υπαλλήλων με παρόμοια χαρακτηριστικά.

Το αντέχει

Στις συντάξεις, το μέτρο της κατάργησης της προσωπικής διαφοράς εξετάζεται να τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2026, καθώς οι αυξήσεις δόθηκαν φέτος. Με το μέτρο που θεσπίστηκε με τον Νόμο Κατρούγκαλου, οι συνταξιούχοι έχουν στερηθεί μια σωρευτική αύξηση κατά 13,15% από το 2022. Το κόστος από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς από το 2026 υπολογίζεται κοντά στα 200 εκατ. ευρώ, τα οποία αντέχει ο προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ, με δεδομένο ότι το ετήσιο πλεόνασμα φέτος υπολογίζεται στα 950 εκατ. ευρώ.

Να σημειωθεί ότι την τελευταία πενταετία μηδένισαν την προσωπική διαφορά με τις αυξήσεις που δόθηκαν στις συντάξεις 500.000 συνταξιούχοι και από 1.200.000 το 2022 έχουν πέσει στις 700.000 όσοι έχουν ακόμη προσωπική διαφορά. Είναι χαρακτηριστικό πως για έναν συνταξιούχο με σύνταξη 1.100 ευρώ, με 400 ευρώ προσωπική διαφορά και σύνολο αποδοχών 1.500 ευρώ, η αύξηση 2,4% για το 2025 σημαίνει ότι η σύνταξη ανεβαίνει στα 1.126 ευρώ, ενώ η προσωπική διαφορά μειώνεται στα 374 ευρώ. Για να μηδενιστεί η προσωπική διαφορά και η σύνταξη να φθάσει στα 1.500 ευρώ θα χρειαστούν ετήσιες αυξήσεις 2,4% μέχρι το 2037. Εως τότε δεν θα υπάρξει όμως πραγματική αύξηση εισοδήματος.

Στα κάγκελα

Δημοσιονομικό πονοκέφαλο για την κυβέρνηση έχουν προκαλέσει οι προσφυγές στο ΣτΕ από την ΑΔΕΔΥ και τις οργανώσεις συνταξιούχων για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού και αντίστοιχα στις συντάξεις (ετοιμάζουν προσφυγή το ΕΝΔΙΣΥ και η Ανώτατη Συνομοσπονδία Συνταξιουχικών Οργανώσεων), με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας να αποκλείει την πλήρη ενσωμάτωσή τους, αλλά να βάζει στο τραπέζι διάφορα σενάρια που αφορούν τη μερική επαναφορά τους.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας Θάνος Πετραλιάς μιλά για ένα δημοσιονομικό κόστος της τάξης των 3 δισ. ευρώ, γεγονός ιδιαίτερα απαγορευτικό με τις εύθραυστες οικονομικές συνθήκες, ιδιαίτερα και μετά την προειδοποίηση του ΔΝΤ προς την κυβέρνηση. Ωστόσο, εξετάζεται το μέτρο της μερικής επαναφοράς σε μισθούς και συντάξεις από το 2027, με το μισό δημοσιονομικό κόστος (1,5 δισ. ευρώ) όπως ίσχυε μέχρι το 2012. Δηλαδή, 250+250+500 ευρώ για τους δημοσίους υπαλλήλους και 200+200+400 ευρώ για τους συνταξιούχους. Να σημειωθεί ότι το θέμα άνοιξε με αφορμή την εναρμόνιση των μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ωστόσο οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο, τα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ δεν λαμβάνουν τα Δώρα, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τον ιδιωτικό τομέα. Όλα τα ανώτατα δικαστήρια έκριναν συνταγματική την κατάργηση των Δώρων δημοσίων υπαλλήλων-συνταξιούχων και μάλιστα επιβεβλημένη για δημοσιονομικούς λόγους (Απόφαση ΣτΕ 1439/2020). Με την υπ’ αριθ. 1389/2021 απόφασή του το Ελεγκτικό Συνέδριο (Ολομέλεια) αποφάνθηκε ότι είναι συνταγματική η κατάργηση των Δώρων για τους συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους, λειτουργούς και απόστρατους όλων των Σωμάτων Ασφαλείας και του Στρατού.

Με τις υπ’ αριθ. 1403-1407/2022 αποφάσεις της η Ολομέλεια του ΣτΕ απέρριψε εκ νέου το αίτημα των συνταξιούχων για επαναφορά των Δώρων σε μόνιμη βάση και αναγνώρισε μόνο τη χορήγηση αναδρομικών έντεκα μηνών (Ιούνιος 2015 - Μάιος 2016) και μόνο σε όσους άσκησαν αγωγές μέχρι τις 31/7/2020. Το επόμενο δεκαήμερο αναμένεται να καθαρογραφεί η οριστική απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου αναφορικά με τη διαφωνία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) και του Αρείου Πάγου για τα αναδρομικά του 11μήνου Ιουνίου 2015 - Μαΐου 2016, που αφορούν στις περικοπές των Δώρων στις επικουρικές συντάξεις. Τα εν λόγω ποσά αφορούν 370.000 δικαιούχους, που προσέφυγαν στο ανώτατο δικαστήριο για τα Δώρα της περιόδου (έως 800 ευρώ), αλλά και για διαφορές επί του υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά 08/02/2025