Ένοπλες Δυνάμεις: Ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» είναι η υποβάθμιση του προσωπικού

Οι μικρές αυξήσεις στους μισθούς που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια δεν επαρκούν για να καλύψουν τα έξοδα διαμονής στις παραμεθόριες περιοχές και στα νησιά

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 27/11/2024 - Του ΜΑΝΟΥ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ* - [Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.gr]

Από τα χρόνια της οικονομικής κρίσης έχει διαμορφωθεί μια προβληματική κατάσταση στις Ένοπλες Δυνάμεις που πρέπει επειγόντως να διορθωθεί. Μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες και προκλήσεις με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το αξιόμαχο του στρατεύματος.

Ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» είναι η διαρκής υποβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού για τρεις λόγους:

Πρώτον, οι οικονομικές απολαβές του μόνιμου προσωπικού παραμένουν χαμηλές παρά την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Οι μικρές αυξήσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια δεν επαρκούν για να καλύψουν τα έξοδα διαμονής στις παραμεθόριες περιοχές και στα νησιά. Οι συχνές μετακινήσεις επαυξάνουν την οικονομική δυσχέρεια των στελεχών που έχουν οικογένεια, ιδιαίτερα στον Στρατό Ξηράς.

Δεύτερον, η πολιτική ηγεσία έχει δώσει μεγάλη έμφαση στην απόκτηση νέων οπλικών συστημάτων για αποτρεπτικούς λόγους και όχι μόνο. Από τη μια, η κυβέρνηση προσπαθεί να κλείσει την εξοπλιστική ψαλίδα με την Τουρκία για να παραμείνει η αποτροπή μας αξιόπιστη. Από την άλλη, όμως, η αγορά υπερσύγχρονων μαχητικών και πλοίων επιφανείας προσφέρεται προς άγραν ψήφων. Με άλλα λόγια, το ανθρώπινο δυναμικό πορεύεται ανάμεσα στις συμπληγάδες της αδήριτης ανάγκης για διατήρηση της ισορροπίας δυνάμεων και της πολιτικής εργαλειοποίησης των αμυντικών ζητημάτων.

Τρίτον, το στρατιωτικό επάγγελμα δεν διαθέτει δυστυχώς την αίγλη που είχε τις προηγούμενες δεκαετίες. Πρόκειται για ένα πολυπαραγοντικό φαινόμενο που συνδέεται με την κομματικοποίηση των κρίσεων των ανώτατων αξιωματικών, τη συμμετοχή ορισμένων απόστρατων αξιωματικών στην πολιτική ζωή, την έλλειψη επιχειρησιακών εμπειριών εκτός συνόρων και μια γενικότερη τάση χρησιμοποίησης των Ενόπλων Δυνάμεων για μη στρατιωτικούς σκοπούς (π.χ. κατάσβεση πυρκαγιών, αντιμετώπιση πλημμυρών).

Η έλλειψη ενδιαφέροντος εκ μέρους των νέων για τις στρατιωτικές σχολές δεν θα ξεπεραστεί με αποσπασματικά μέτρα. Στην πραγματικότητα συνιστά μια αντανάκλαση της προαναφερθείσας υποβάθμισης. Η ροπή της νεολαίας προς πιο επικερδή και ευκολότερα επαγγέλματα δεν είναι εύκολα αναστρέψιμη και αυτό πρέπει να γίνει επιτέλους κατανοητό. Ούτως ή άλλως δεν γίνεται κάποιος αξιωματικός ή υπαξιωματικός απλώς για οικονομικούς λόγους. Η σημασία των παραιτήσεων σπουδαστών από τις παραγωγικές σχολές δεν πρέπει να υπερεκτιμάται, αφού συχνά οφείλεται σε προσωπικούς λόγους. Ωστόσο, η φυγή αρκετών πρωτοετών σπουδαστών σίγουρα καταδεικνύει την ανάγκη μερικής αναδιάρθρωσης του συστήματος εισαγωγής.

Το φορολογικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης ορθώς προβλέπει την αύξηση της μηνιαίας αποζημίωσης των σπουδαστών στις παραγωγικές σχολές. Πρόκειται για μια καλή αρχή, αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν. Η πολιτική ηγεσία χρειάζεται να αφουγκραστεί περισσότερο τις ανάγκες των μόνιμων στελεχών, ώστε να αναβαθμιστεί το στρατιωτικό επάγγελμα πρώτα στα μάτια της κοινωνίας.

___________________________
* Ο κ. Μάνος Καραγιάννης είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Reader in International Security στο King's College London