Καθαρές κρίσεις και συνειδήσεις

Γράφει ο Αντιστράτηγος ε.α Φλάρης Νικόλαος
Επίτιμος Γενικός Επιθεωρητής Στρατού & Διοικητής Δόγματος και Εκπαίδευσης

Κάθε χρόνο μπαίνοντας στο μήνα Δεκέμβριο και ενώ η θερμοκρασία καταγράφει πτώση, στους κύκλους του Στρατού Ξηράς η «θερμοκρασία ανεβαίνει» στα ύψη και η αγωνία των «κρίσεων» χτυπάει κόκκινο. Όλοι οι «φωστήρες» που θέλουν να εμπλέκονται στην παραφιλολογία των κρίσεων των Ανωτάτων Αξιωματικών εκφράζουν απόψεις και εκτιμήσεις αποτελεσμάτων, προκρίνοντας αδιαφιλονίκητα «φαβορί» για τις θέσεις Αρχηγών και Αντιστρατήγων. Συγκεκριμένοι ιστότοποι του ειδικού τύπου κυκλοφορούν ως αποκλειστικά ρεπορτάζ σχετικά με την εκλογή ανωτάτων αξιωματικών απίθανες σκέψεις, επισκέψεις, συναντήσεις, μυστικά δείπνα με στόχο αυτών, η αποδόμηση προσωπικοτήτων και διαδρομών άξιων αξιωματικών-υποψηφίων για υψηλό Στρατιωτικό θώκο, ώστε να επικρατήσουν οι «ημετέροι».

Είναι γνωστό πως οι κρίσεις αποτελούν ορόσημο στη σταδιοδρομία ενός αξιωματικού. Δυστυχώς ακούσια ή εκούσια, στοχοποιούνται Αξιωματικοί - κατά κανόνα εξαίρετοι - πριν ακόμη μπουν στη διαδικασία της κρίσης. Ο αθάνατος κομματικός εισβολέας, οι επιλεκτικές «φιλίες», η βαθιά άρρωστη ανασφάλεια κάποιων… κριτών και η υποβόσκουσα κακία και ζήλεια που με τα χρόνια αναπτύχθηκε, σαρώνει σαν λαίλαπα τις υγιείς φιλοδοξίες και τα όνειρα ξεχωριστών Αξιωματικών που για χρόνια πορεύονταν με αίσθημα ευθύνης και εξέφραζαν ευθαρσώς υγιείς απόψεις και προβληματισμούς για το καλό του στρατεύματος.

Η αδικία λοιπόν διαβρώνει τη λειτουργία των κρίσεων και πρέπει να ανακτηθούν αξίες απαραίτητες ώστε οι κρίσεις να διέπονται από αξιοκρατικούς κανόνες. Ο τέως Α/ΓΕΣ Χαρβάλας Παναγιώτης, στο πλευρό του οποίου το 2002-2004 υπηρέτησα ως Υπασπιστής του, πρότασσε την αξιοκρατία, εντιμότητα, δικαιοσύνη ως μέγιστες και απαραίτητες αρετές για τη λειτουργία του στρατεύματος. Είναι αναγκαίο να κυριαρχήσει το εν λόγω τρίπτυχο και ας ξεκινήσει από την υψηλότερη δυνατή θέση, αυτή του Α/ΓΕΕΘΑ. Χρειάζεται όσο ποτέ στις Ένοπλες Δυνάμεις η αξιοσύνη να βρεθεί σε πρόσωπο που να ξεχωρίζει, να λάμπει, να εκπέμπει εμπιστοσύνη, να είναι ηγέτης, ΆΞΙΟΣ να κρατήσει τις τύχες των ΕΔ στα χέρια του και να εμπνεύσει τις ψυχές των υφισταμένων.

Είναι απαραίτητο να επιστρατευθούν υγιείς μηχανισμοί, ώστε να ενημερωθούν ΟΡΘΑ οι πολιτικοί προϊσταμένοι, και να συγκρίνουν - αξιολογήσουν ποιος είναι ΑΞΙΟΣ για Α/ΓΕΕΘΑ, παραμερίζοντας τις κομματικές, χρωματικές, γονικές προτιμήσεις, τα «δικά μας παιδιά» με βιογραφικά δραστηριοτήτων σε κομματικές συγκεντρώσεις, παιδιά θωρακισμένα με γνωριμίες στα κυβερνητικά σχήματα ή ενισχυμένες προικοδοτήσεις από θρησκευτικούς Ιεράρχες. Είναι άδικο, ανέντιμο, και ανήθικο γιατί λίγο πιο πέρα, υπάρχουν ΟΙ ΆΛΛΟΙ που πάλεψαν με κώδικα τιμής, αυτοί που ίδρωσαν στο πεδίο, αποδέχθηκαν με σθένος τη βαριά ευθύνη και ήταν στρατιώτες μια ζωή. Αυτοί λοιπόν δεν είχαν χρόνο να δώσουν κομματικά διαπιστευτήρια για να εξασφαλίσουν την εύνοια αυτή κατά τη μεγάλη στιγμή των κρίσεων.

Υπήρξαν περιπτώσεις συναδέλφων, που ισχυρίστηκαν ότι «συγκυρίες» τους εμπόδισαν να ασκήσουν Διοίκηση κάποιου επιπέδου. Θεωρώ πως μια τέτοια άποψη είναι για τους αδαείς! Γιατί εδώ, οι «έξυπνοι και επιτήδειοι», μεθοδικά δυστυχώς, διαμορφώνουν την πυραμίδα της Ιεραρχίας από τα προηγούμενα χρόνια με ευφάνταστες πρακτικές, απομακρύνοντας άξιους συναδέλφους, σε «αναμονή» να καθαρίσει το πεδίο για το βόλεμα ημετέρων.

Το αμερόληπτο ΚΥΣΕΑ είναι αναγκαίο να επιλέξει τον Άριστο εκ των Αρίστων για Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, που θα είναι χαρισματικός, με γνώση και κρίση, όραμα, με εμπειρίες Επιτελείων και Διοίκησης, στρατηγική σκέψη, συναισθηματική νοημοσύνη και ικανότητα λήψης αποτελεσματικών αποφάσεων ιδίως σε συνθήκες κρίσης. Με προτερήματα, να φέρνει τις Ένοπλες Δυνάμεις και τους Κλάδους σε συγχορδία και να καλλιεργεί θετική εργασιακή κουλτούρα, που αποτελούν εχέγγυα ασφαλείας για το παρόν και μέλλον της Πατρίδα μας.

Για Αρχηγούς Κλάδων, ενώ στο Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία, στο μείζον των περιπτώσεων επιλέγεται ο Αρχηγός Στόλου και ο Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας, για το Στρατό Ξηράς η επιλογή του Α/ΓΕΣ είναι «κατά περίπτωση», έχοντας το προβάδισμα οι επιλογές που έχουν κυριαρχήσει με βάση τις εξωγενείς δυνάμεις που τους πλαισίωναν τη χρονική περίοδο των κρίσεων.

Για το Στρατό Ξηράς θεωρώ απαραίτητο να θωρακιστεί έτι περαιτέρω η επιλογή του Α/ΓΕΣ. Εν ολίγοις ο Αρχηγός θα πρέπει να έχει υπηρετήσει και να έχει διέλθει όλα τα κλιμάκια της Διοίκησης από Μονάδα μέχρι και Σώμα Στρατού. Θα φάνταζε παράδοξο να επιλέγεται Αρχηγός που να μην έχει διοικήσει Μεραρχία και Σώμα Στρατού! Αν θέλουμε το Δκτη Στρατιάς να αποτελεί το εν δυνάμει «φαβορί» για τη θέση του Αρχηγού ΓΕΣ, μέσω του νέου μοντέλου Διοίκησης και Ελέγχου ως τη μοναδική Μείζονα Διοίκηση, αυτή του Αρχηγείου Χερσαίων Δυνάμεων (ήμουν και είμαι αντίθετος του συγκεκριμένου concept), είναι βέβαιο ότι θα πρέπει να έχουν καλυφθεί οι προηγούμενες Δκσεις στην θητεία του και επιπλέον να υφίστανται πρόσθετα ειδικά προσόντα που απαιτούνται για την πλήρωση της συγκεκριμένης θέσης ευθύνης, ώστε να υπερτερεί έναντι των άλλων Αντιστρατήγων. Συναφώς των ανωτέρω θα πρέπει να ξεκαθαριστεί και η θέση του Δκτη της ΔΕΠ/ ΓΕΕΘΑ στην κούρσα της διαδοχής, καθόσον η ΔΕΠ λογίζεται ως Μείζονα Δκση. Σε κάθε περίπτωση έχω την άποψη ότι δικαίωμα στην υγιή φιλοδοξία της θέσεως του Α/ΓΕΣ έχουν όλοι οι Αντιστράτηγοι πού πληρούν τα κριτήρια Διοίκησης καθώς και εκείνα της υπηρέτησης σε Επιτελεία Εθνικά και Νατοϊκά, με ηγετικά προτερήματα που τον θωρακίζουν στο να καθοδηγεί, να επηρεάζει, να ενισχύει τις διαπροσωπικές σχέσεις και να εμπνέει τους υφισταμένους στην επίτευξη του οράματός του. Επιπλέον, ως Αρχηγός έχει την υποχρέωση να εκφράζει ευθαρσώς τις απόψεις και τις «αλήθειες» που τον προβληματίζουν στον Ιεραρχικά προϊστάμενό του και να μην βιώνει φίμωση του λόγου, για το καλό του Κλάδου του.

Σε ότι αφορά στους Αντιστράτηγους, ένα πανάξιο ΣΑΓΕ είναι βέβαιο ότι θα προβεί σε ξεκάθαρες και υγιείς κρίσεις και εισηγήσεις στους πολιτικούς προϊσταμένους ώστε το τελικό αποτέλεσμα, οι νέοι «αδαμάντινοι» του ΣΞ, να πλαισιώσουν επάξια και σθεναρά τον Α/ΓΕΣ στο απίστευτα δύσκολο έργο του. Είναι αλήθεια ότι χιλιάδες στελέχη αναμένουν αγωνιωδώς τις νέες ηγεσίες που θα « εμπνεύσουν».

Σε ότι αφορά στο Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο (ΑΣΣ), που ορίζεται με απόφαση του ΣΑΓΕ αρχικά και του ΚΥΣΕΑ στη συνέχεια, στο οποίο επί συναπτά τρία χρόνια είχα την τιμή και τύχη να συμμετέχω θα ήθελα να προτρέψω τους νέους Αντιστρατήγους που θα πλαισιώσουν τον Α/ΓΕΣ να προβούν στις ακόλουθες σκέψεις:

Να διακατέχεστε από κώδικα τιμής, αμάλγαμα στοιχείων ακεραιότητας, ταπεινοφροσύνης θάρρους, δικαιοσύνης, αξιοπρέπειας και δύναμη χαρακτήρα, κατά την διαδικασία των κρίσεων των υφισταμένων Αξιωματικών ανωτάτων-ανωτέρων.

Διαμορφώστε και αναπτύξτε «κουλτούρα αξιολόγησης» που θέλει χρόνο και χτίστε σχέσεις εμπιστοσύνης καθώς αποφασίζετε για καριέρες Αξιωματικών που διακόπτονται με ξαφνικό «θάνατο».

Μελετήστε σε βάθος τις αξιολογήσεις, τα προσόντα, το ιστορικό του στρατιωτικού βίου, την κατάρτιση και επιμόρφωση, τις γενικότερες περγαμηνές που διακρίνουν προδήλως τους αξιολογούμενους.

Εκφράστε ευθαρσώς, τεκμηριωμένα την άποψή σας, μη στέκεστε στο «καλό παιδί», άκουσα, «καλός Αξιωματικός». Δεν απαλείφουμε ονόματα αβασάνιστα αγαπητοί Στρατηγοί, μην δέχεστε τα πολλών ειδών «μπιλιετάκια» από κάθε γωνιά του πολιτικού συστήματος αλλά και του υπερκείμενου Επιτελείου που συρρέουν «στην ώρα που πρέπει»!

Μη δέχεστε να τσαλακώνεται η απόφασή σας η οποία πρέπει να στοχεύει στην αλήθεια και το δίκαιο, καθώς είστε το Ανώτερο θεσμικό όργανο του Στρατού Ξηράς.

Να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας. Δεν μπορείτε ποτέ να έχετε επιρροή στην κοινωνία του Στρατού μας αν δεν μπολιαστείτε με ακεραιότητα και ειλικρίνεια.

Παραμείνετε αυθεντικοί και μην ανησυχείτε για τις συνέπειες των πράξεων και απόψεών σας αλλά σκεφθείτε αυτές των τυχόν αδρανειών σας. Δεν συντελεί σε «προαγωγή επιτυχίας» στις κρίσεις, η ύπαρξη σιωπηλών μαριονεττών στο ΑΣΣ, αγαπητοί Στρατηγοί. Η κυριαρχούσα άποψη, «δεν μιλάς - δεν στοχοποιείσαι – συνεχίζεις αλώβητος», είναι μια αθλιότητα που αποσαθρώνει και προκαλεί πρωτίστως ηθική αποσύνθεση και καταρρέουν τα θεμέλια της τύχης του στρατεύματος για τους ηγέτες του.

Η ηθική και ο λόγος σας θα μετρήσει και θα εκτιμηθεί στα δύσκολα. Για ορισμένους, μέχρι εκεί που τους επιτρέπει η εκ του ασφαλούς προβολή τους.

Ο William George Jordan γράφει: Στα χέρια κάθε ανθρώπου δίδεται μια μεγάλη δύναμη για το καλό ή το κακό - η σιωπηρή, ασυνείδητη, αθέατη επιρροή της ζωής του. Πρόκειται για τη σταθερή ακτινοβολία του τι πραγματικά είναι κάποιος και όχι τι προσποιείται πως είναι.

Εύχομαι να κάνετε βήματα μπροστά, να είστε ευέλικτοι και να προσαρμοστείτε στις μεταβαλλόμενες καταστάσεις και συνθήκες. Ηγηθείτε στην αλλαγή και προωθείστε την καινοτομία σε πλαίσιο ανθρωποκεντρικής προσέγγισης.

Στο συγκεκριμένο σημείο θα ήθελα να επισημάνω ότι το παρελθόν έχει αποδείξει πως οι προερχόμενοι από τις Ειδικές Δυνάμεις μετά την αποχώρηση Αρχηγού ΓΕΣ που ήταν «ειδικοδυναμίτης», υπέστησαν διωγμούς και καρατομήσεις. Αναρωτιέμαι και δεν θέλω να σκέφτομαι ότι μετά την αποχώρηση του νυν Καταδρομέα Α/ΓΕΕΘΑ, θα υπάρξει παρόμοιο φαινόμενο. Αυτό δεν θα συμβεί εάν κυριαρχήσει πνεύμα υψίνοιας, αξιοσύνης και συνεργασίας.

Είτε το θέλουν κάποιοι είτε όχι, στο Στρατό επιβάλλεται να διοικούν οι καλύτεροι και οι πιστοποιημένοι Άξιοι, οι οποίοι έχουν το «κάτι παραπάνω», και οικοδομούν εμπιστοσύνη με τους υφισταμένους τους με το να είναι πιστοί στις ΑΞΙΕΣ και τα ΠΙΣΤΕΎΩ τους, με φάρο την υψηλή αποστολή τους.

Εύχομαι και ελπίζω ότι στις επερχόμενες κρίσεις κάτι να «αλλάξει», προς το καλύτερο για τις Ένοπλες Δυνάμεις και φυσικά για την Πατρίδα μας.

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ» 08-01-2024