«Φρένο» Δένδια στις παραιτήσεις ΠΝ: Επανεξετάζεται το Επίδομα Στόλου–Δείτε ΟΛΑ τα μέτρα του ΥΠΕΘΑ

Φωτό: Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας στη φρεγάτα «ΥΔΡΑ» - ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Δέσμη μέτρων για την ανάσχεση των παραιτήσεων στο Πολεμικό Ναυτικό - Στο τραπέζι η αποφορολόγηση του επιδόματος στόλου, η εναρμόνιση του μισθολογίου των σπουδαστών των Στρατιωτικών Σχολών με τους ομολόγους τους των Σωμάτων Ασφαλείας και η επίλυση του στεγαστικού προβλήματος

Σταύρος Ιωαννίδης

Λίστα μέτρων για την ανάσχεση των παραιτήσεων και την ανάταξη του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων και κυρίως του Πολεμικού Ναυτικού όπου το πρόβλημα φαίνεται να είναι πιο έντονο, έχει καταρτίσει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας έπειτα από σχετικές εισηγήσεις των Επιτελείων.

Σήμερα, Τρίτη 23 Ιανουαρίου, κατά την επίσημη τελετή παράδοσης – παραλαβής του Αρχηγείου Στόλου, ο Νίκος Δένδιας αναφέρθηκε σε διορθωτικές κινήσεις που αφορούν στο επίδομα στόλου ώστε να αποδίδει τη «δίκαιη ευγνωμοσύνη» της πατρίδας, όπως είπε χαρακτηριστικά. Τις ανακοινώσεις, μάλιστα, έκανε από το κατάστρωμα της φρεγάτας «ΥΔΡΑ», κίνηση με ιδιαίτερο συμβολισμό καθώς πρόκειται για μία από τις δύο υποψήφιες μονάδες για ανάπτυξη στην Ερυθρά Θάλασσα αλλά και ένα από τα πολεμικά πλοία που απώλεσε μέρος του πληρώματός του εξαιτίας των εθελοντικών αποστρατειών κατά το 2023.

Αποφορολόγηση του επιδόματος στόλου

Αρμόδιες πηγές επισημαίνουν ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας βρίσκεται σε επικοινωνία με το υπουργείο Οικονομικών για μια σειρά από θέματα που αφορούν στις απολαβές των στελεχών του Πολεμικού Ναυτικού, με τις βελτιωτικές ενέργειες του επιδόματος στόλου να βρίσκονται στην κορυφή.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η λίστα που επεξεργάζεται το υπουργείο Εθνικής Άμυνας περιλαμβάνει μέτρα οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζει η πρόταση που κατέθεσε η ηγεσία του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού σχετικά με την αποφορολόγηση του επιδόματος στόλου, της αποζημίωσης δηλαδή που λαμβάνουν τα μάχιμα στελέχη που υπηρετούν στα πλοία. Η εισήγηση του ναυτικού επιτελείου προβλέπει το επίδομα να ανταποκρίνεται στις ευθύνες που έχει κάθε μέλος του πληρώματος, ενώ για κάθε χρόνο υπηρεσίας στη θάλασσα να δίδεται ένα συντάξιμο εξάμηνο.

Παράλληλα, εξετάζεται και μια δέσμη μέτρων την οποία προτείνουν οι Κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων. Αυτή περιλαμβάνει οικονομικά μέτρα, όπως η εναρμόνιση του μισθολογίου των σπουδαστών των Στρατιωτικών Σχολών με τους ομολόγους τους των Σωμάτων Ασφαλείας, η επίλυση του στεγαστικού προβλήματος των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων με στρατιωτικές οικίες ή χορήγηση στεγαστικού επιδόματος και η παροχή εκπτώσεων από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

Ταυτόχρονα, προκρίνεται και μια σειρά από ενέργειες με στόχο την προσέλκυση νέων στις Ένοπλες Δυνάμεις, όπως η προβολή στα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επισκέψεις μαθητών σε Στρατιωτικές Σχολές, ένταξη της στρατιωτικής καριέρας στον επαγγελματικό προσανατολισμό των σχολείων και ενημερωτικές διαλέξεις σε μαθητές λυκείου.

Το μισθολόγιο του Π.Ν.

Οι παραιτήσεις στο Πολεμικό Ναυτικό εμφανίζουν αυξητικές τάσεις από την περίοδο της κρίσης μέχρι σήμερα. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της τάξης του 2014, από την οποία έχουν παραμείνει στο Πολεμικό Ναυτικό μόλις 12 μάχιμοι αξιωματικοί και 4 μηχανικοί. Ο βασικός λόγος, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, είναι οι απολαβές.

Όπως φαίνεται στο σχετικό διάγραμμα,:

Κλικ για μεγέθυνση:

ένας Σημαιοφόρος, νούμερα 35 έως 31 της λίστας (ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας), δηλαδή αξιωματικός στην αρχή της καριέρας του, αμείβεται με 1.155 ευρώ μεικτά ή λίγο παραπάνω από 800 ευρώ καθαρά. Αντίστοιχα, ένας ανθυποπλοίαρχος, νούμερα 30-24 της λίστας, λαμβάνει κατά μέσο όρο 1.475 ευρώ μεικτά ή 1.000 ευρώ καθαρά. Ενδεικτικό είναι ότι ο κυβερνήτης ενός πολεμικού πλοίου χωρίς το επίδομα τέκνων, δεν ξεπερνά τις 2.000 ευρώ, ενώ ο μισθός του ναυάρχου, νούμερο 1 της λίστας, φτάνει τις 4.200 ευρώ μεικτά και κάτι λιγότερο από 3.000 ευρώ καθαρά, χωρίς φυσικά να υπολογίζονται τα επιδόματα.

«Αναζητείται» πλήρωμα για τις Belharra

Η πιο δύσκολη «εξίσωση» που έχει μπροστά του το ναυτικό επιτελείο δεν είναι το πλήρωμα των εν ενεργεία φρεγατών αλλά των υπερσύγχρονων FDI Belharra που πρόκειται να παραλάβει εντός του 2025. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των παραδόσεων, το πλήρωμα της φρεγάτας «ΚΙΜΩΝ» πρέπει να μεταβεί στη Γαλλία μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024 ώστε να εκπαιδευτεί στο νέο πλοίο και ταυτόχρονα, για λόγους οικονομίας κλίμακος, θα εκπαιδευτεί και το πλήρωμα της φρεγάτας «ΝΕΑΡΧΟΣ». Με άλλα λόγια, μέσα στους επόμενους μήνες το Πολεμικό Ναυτικό πρέπει να εξασφαλίσει 240 στελέχη, 120 για κάθε φρεγάτα.

«Μαγικές» λύσεις δεν υπάρχουν, όπως επισημαίνουν υψηλόβαθμες πηγές του ναυτικού επιτελείου. Ο παροπλισμός μονάδων, ακόμη και των παλαιότερων φρεγατών τύπου S που δεν βγαίνουν πλέον στη θάλασσα είναι εκτός συζήτησης αφού αντιβαίνει στο δόγμα του Πολεμικού Ναυτικού, σύμφωνα με το οποίο κανένα πλοίο δεν υποστέλλει τη σημαία του αν δεν παραληφθεί το πλοίο που θα το αντικαταστήσει.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η λύση που εξετάζει το ΓΕΝ είναι η αναγκαστική υποστελέχωση των παλαιότερων μονάδων, που ούτως ή άλλως διαθέτουν πολύ μικρότερο από το προβλεπόμενο πλήρωμα, ώστε να συγκεντρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός αξιωματικών και υπαξιωματικών για τις νέες μονάδες. Μετακινήσεις αναμένεται να γίνουν και από τα μικρότερα πλοία του Στόλου, όπως οι πυραυλάκατοι και οι κανονιοφόροι, όπου η στελέχωση είναι αρκετά ικανοποιητική. Μόλις το 10% των πληρωμάτων των FDI θα προέλθει από τις παραγωγικές Σχολές, τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και τη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών Ναυτικού και το υπόλοιπο 90% από πλοία που υπηρετούν ήδη στον Στόλο.

Τα αίτια της «μεγάλης φυγής» από το Πολεμικό Ναυτικό

Σε σημαντικό πρόβλημα για το Πολεμικό Ναυτικό εξελίσσεται η φυγή νέων αλλά και έμπειρων στελεχών - Τη διετία 2022-23 υπολογίζεται ότι αποχώρησε συνολικά το 10% του προσωπικού.

Βασίλης Νέδος

Ο μακρύς δρόμος για την ουσιαστική ανάταξη του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.) περνάει πρώτα από την ανάγκη για λύσεις στη διαχείριση και την οργάνωση του προσωπικού, το οποίο τα τελευταία χρόνια εγκαταλείπει την υπηρεσία σε αριθμούς που δημιουργούν ουσιαστικό πρόβλημα στη στελέχωση μάχιμων μονάδων.

Η «Κ» έχει αναδείξει το πρόβλημα, το οποίο έχει οικονομικές αλλά και πρακτικές προεκτάσεις για την ασφάλεια της χώρας, μια και για πρώτη φορά στην πρόσφατη Ιστορία φαίνεται ότι η Τουρκία ενισχύει σημαντικά τη ναυτική διάσταση της πολεμικής ισχύος της. Αν και προβλήματα όπως αυτά του Π.Ν. αντιμετωπίζουν και τα ναυτικά χωρών όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία, στην Ελλάδα υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες:

• Κατ’ αρχάς, αυτή τη στιγμή η στελέχωση έχει αγγίξει στις κύριες μονάδες επιφανείας πολύ χαμηλά επίπεδα, στις φρεγάτες ακόμη και το 60%. Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές, το 2023 από το Π.Ν. αποχώρησαν περίπου 210 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί (κανένας κυβερνήτης πλοίου). Τη διετία 2022-23 υπολογίζεται ότι αποχώρησε συνολικά το 10% του προσωπικού που υπηρετεί στο Π.Ν.

• Το εναπομείναν προσωπικό έχει να αντιμετωπίσει έναν σημαντικό αριθμό αποστολών (ανελαστικό στις περισσότερες των περιπτώσεων). Μια λύση που καταπονεί ακόμη περισσότερο τα στελέχη είναι ότι λόγω του χαμηλού βαθμού στελέχωσης, γίνονται διαρκείς αποσπάσεις από το ένα πλοίο στο άλλο προκειμένου να καλυφθούν οι κενές θέσεις.

• Οι περισσότερες φρεγάτες είναι παλαιές, ως εκ τούτου προκύπτουν διαρκώς βλάβες και ο φόρτος εργασίας είναι τεράστιος.

• Η παραμονή στα πλοία είναι μεγαλύτερη του αναμενομένου, με πολύ μικρά διαστήματα σε υπηρεσίες ξηράς.

• Η κατάχρηση ορισμένων δικαιωμάτων, αλλά και η επιβίωση (κάποιες φορές) του ρουσφετιού. Στην πρώτη περίπτωση οι άδειες πατρότητας εξαντλούνται από τους δικαιούχους ακόμη και όταν έχει εκφραστεί από την ηγεσία η περί του αντιθέτου άποψη ή περί «σπασίματος» της άδειας σε δύο ή και τρία μέρη προκειμένου να μη δημιουργηθεί πρόβλημα στην υπηρεσία. Επίσης, με τα (λίγα αλλά υπαρκτά) ρουσφέτια, πέρα από τη δημιουργία προβλημάτων στη στελέχωση των πλοίων, δημιουργείται και αρνητική διάθεση στους μη έχοντες την ίδια δυνατότητα.

• Σημαντικό πρόβλημα είναι και οι αποδοχές, καθώς οι χαμηλόβαθμοι αμείβονται με πολύ μικρούς μισθούς, ενώ για τους υψηλόβαθμους, ειδικά εκείνους που έχουν διακριθεί στο πόστο τους, υπάρχει μια αρκετά δυναμική αγορά στον ιδιωτικό τομέα, η οποία μπορεί να παρέχει πολύ υψηλούς μισθούς. Ο κυβερνήτης μιας φρεγάτας μπορεί να φθάσει τα 2.000 με 2.100 ευρώ τον μήνα, εφόσον στον μισθό του προστεθούν όλα τα επιδόματα που συνεπάγεται η υπηρεσία του. Ένας αντιπλοίαρχος στην ξηρά λαμβάνει λιγότερα. Ενώ οι μισθοί στα χαμηλόβαθμα κλιμάκια κυμαίνονται μεταξύ 800 και 900 ευρώ (χωρίς τα «πλεύσιμα»). Περιττό να τονιστεί ότι για έναν έμπειρο ανώτερο ή ανώτατο αξιωματικό ο μισθός μπορεί να είναι τουλάχιστον τριπλάσιος στον ιδιωτικό τομέα. Η μισθολογική διάσταση δεν είναι αμελητέα. Άλλωστε, την είχε αναγνωρίσει ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος τον Σεπτέμβριο του 2022 είχε προαναγγείλει από το βήμα της ΔΕΘ τη χορήγηση επιδόματος για τις ημέρες της εν πλω υπηρεσίας.

Ο τρόπος χορήγησης των «πλευσίμων» διαστρεβλώθηκε, δεν έχει καμία σχέση με ό,τι εξήγγειλε ο πρωθυπουργός και κατέληξε να δημιουργεί προβλήματα στους δικαιούχους. Στην πράξη, οι χαμηλόβαθμοι (ΕΠΟΠ) ωφελούνται περισσότερο από τους υψηλόβαθμους, καθώς το επίδομα φορολογείται πριν από τη χορήγησή του, στη συνέχεια υπολογίζεται ως επιπλέον παροχή στο εισόδημα, με αποτέλεσμα οι αξιωματικοί να αλλάζουν κλίμακα και να φορολογούνται περισσότερο. Γι’ αυτόν τον λόγο και προτείνεται το επίδομα των «πλευσίμων» να χορηγείται ως αφορολόγητη παροχή, περίπου όπως τα πτητικά των ιπταμένων της Πολεμικής Αεροπορίας (Π.Α.).

Διορθωτικές κινήσεις στα «πλεύσιμα» θα έδιναν, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, την αίσθηση ότι η πολιτεία αντιλαμβάνεται το πρόβλημα και πράττει αναλόγως. Εν συνεχεία απαιτούνται πιο μακροπρόθεσμες λύσεις που θα καταστήσουν την καριέρα σε μάχιμες μονάδες του Π.Ν. ελκυστική για τις νέες γενιές. Ήδη έχει αυξηθεί ο αριθμός των εισακτέων στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, αλλά και τις σχολές υπαξιωματικών, ωστόσο ακόμη κι αν η «αιμορραγία» σταθεροποιηθεί, το Π.Ν. δεν θα φθάσει σε ικανό αριθμό στελεχών προτού περάσουν 10-12 χρόνια.

Απαιτείται, βέβαια, και πιο μακροπρόθεσμο όραμα, το οποίο πρέπει να απαντήσει σε ένα βασικό ερώτημα: ποιο είναι το Π.Ν. που απαιτείται για την Ελλάδα στον «βαθύ» 21ο αιώνα; Ήδη, ο εμπλουτισμός ειδικοτήτων λόγω της επικείμενης άφιξης των γαλλικών φρεγατών τύπου «FDI» έχει δημιουργήσει μια ανάγκη που πρέπει να απαντηθεί. Ωστόσο, οποιαδήποτε απάντηση δεν μπορεί παρά να περιλαμβάνει και τη διαρκή ανάγκη για επαρκές και λειτουργικό στελεχιακό δυναμικό, κάτι το οποίο η ηγεσία του Π.Ν. γνωρίζει πολύ καλά.

ΠΗΓΗ: kathimerini.gr