Ποιοι είναι οι τρεις παράγοντες εξαιρετικής κρισιμότητας για να ενεργοποιηθεί ο πολεμικός συναγερμός στις Ένοπλες Δυνάμεις
Από τον Περικλή Ζορζοβίλη - dimokratia@dimokratianews.gr - ΠΗΓΗ: ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 22/10/2023 - [Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.gr]
Την ίδια ημέρα (Σάββατο 7 Οκτωβρίου) που εκδηλώθηκε η αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς, το Ισραήλ άρχισε την επιστράτευση περίπου 300.000 εφέδρων, οι οποίοι παρουσιάστηκαν στις μονάδες τους εντός 48 ωρών. Καθώς οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, όπως και οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (ΙΔΑ - IDF: Israel Defence Forces), στηρίζονται στην κινητοποίηση της εφεδρείας προκειμένου να αποκτήσουν την πολεμική σύνθεση και οργάνωσή τους, η διαδικασία της ισραηλινής επιστράτευσης παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Ας σημειωθεί ότι το Ισραήλ γενικά θεωρείται η χώρα με το καλύτερο επιστρατευτικό σύστημα. Σύμφωνα με τον υποναύαρχο Ντάνιελ Χαγάρι, εκπρόσωπο Τύπου των ΙΔΑ, είναι η πρώτη φορά που επιστρατεύονται τόσο πολλοί έφεδροι σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Πρόκειται επίσης για τη μεγαλύτερη επιστράτευση εφέδρων από τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, όταν Αίγυπτος και Συρία μαζί με δυνάμεις και άλλων αραβικών χωρών επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά στο Ισραήλ. Στον πόλεμο που άρχισε στις 6 Οκτωβρίου και τυπικά έληξε στις 25 Οκτωβρίου 1973 με κατάπαυση του πυρός, αλλά ουσιαστικά με ισραηλινή νίκη, το Ισραήλ επιστράτευσε 400.000 εφέδρους.
Σύγκριση – συσχέτιση
Όπως προκύπτει από τον πίνακα, στον οποίο για λόγους σύγκρισης και συσχέτισης με την ελληνική πραγματικότητα αναφέρονται οι οροφές των ενεργών δυνάμεων, των εφεδρειών και η διάρκεια της θητείας ανά χώρα, το Ισραήλ στην τρέχουσα σύρραξη επιστράτευσε περίπου το 3,5% του συνολικού πληθυσμού του.
Κλικ για μεγέθυνση:
Έχοντας υπόψη ότι η επιτυχής επιστράτευση των εφεδρικών δυνάμεων μιας χώρας αποτελεί δυναμική διαδικασία που πρέπει να προσαρμόζεται συνεχώς στα πληθυσμιακά, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά δεδομένα, απαιτώντας συνεχή εγρήγορση και προσπάθεια, θα εστιάσουμε σε τρεις παράγοντες εξαιρετικής κρισιμότητας και για τη χώρα μας:
• Η ταχύτητα της επιστράτευσης. Οι ενδείξεις συντείνουν στο ότι ήταν εντυπωσιακή καθώς και η γεωγραφία του Ισραήλ είναι πολύ υποστηρικτική (έκταση 20.770 τετραγωνικά χλμ., μήκος από το βορειότερο στο νοτιότερο σημείο 424 χλμ. και πλάτος από 10 έως 114 χλμ.). Σε αντιπαραβολή η Ελλάδα έχει έκταση 131.957τετραγωνικά χλμ. και μεγάλο ποσοστό των νησιών της αρχιπελαγικής χώρας βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τις μικρασιατικές ακτές, τον χώρο εξόρμησης της απειλής, και σε σημαντική απόσταση από την ηπειρωτική χώρα, όπου αναλογικά κατοικούν οι περισσότεροι έφεδροι. Στην ταχύτητα της επιστράτευσης είναι δυνατόν να οφείλονται τα παράπονα που έφεδροι δημοσιοποίησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περί ελλείψεων υλικών μάχης (κυρίως κεραμικές πλάκες για την ατομική θωράκιση), τροφής ή και νερού. Κατά τις ΙΔΑ, την κατάσταση επιβάρυναν και οι έφεδροι που παρουσιάστηκαν, ενώ δεν είχαν προσκληθεί. Ενδιαφέρον παρουσιάζει πάντως το πώς χρησιμοποιήθηκε η σύγχρονη καθημερινή τεχνολογία για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ελλείψεων. Στην εφαρμογή WhatsApp, και συγκεκριμένα στον τηλεφωνικό αριθμό 052-615-6256, λειτούργησε γραμμή εξυπηρέτησης όπου το στρατιωτικό προσωπικό ανέφερε τυχόν ελλείψεις και ενημερωνόταν για την αντιμετώπισή τους.
• Το ποσοστό ανταπόκρισης των εφέδρων. Οι διαθέσιμες πληροφορίες συγκλίνουν στο ότι είναι πολύ υψηλό εντός και εκτός του Ισραήλ. Όπως έγινε γνωστό, οι ΙΔΑ έστειλαν αεροσκάφη τακτικών μεταφορών C-130 σε διάφορους προορισμούς, μεταξύ των οποίων και η Αθήνα, προκειμένου να μεταφέρουν στο Ισραήλ εφέδρους που διαμένουν στο εξωτερικό.
• Το επίπεδο εκπαίδευσης των εφέδρων. Εξαρτάται άμεσα από την ποιότητα της εκπαίδευσης και τη διάρκεια της θητείας τους, καθώς και την ποιότητα και συχνότητα της μετεκπαίδευσης. Σημειώνεται ότι η θητεία για τους κληρωτούς οπλίτες στο Ισραήλ είναι 32 μήνες, ενώ στη χώρα μας 9 έως 12 μήνες. Σε ό,τι αφορά τη μετεκπαίδευση, στην περίπτωση του Ισραήλ μόλις το 6% των κληρωτών που υπηρετούν την υποχρεωτική θητεία μεταπίπτει σε καθεστώς ενεργού εφέδρου, για το οποίο απαιτείται ενεργοποίηση για τουλάχιστον 20 ημέρες σε διάστημα τριών ετών. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε έκδοση του ισραηλινού Ινστιτούτου Μελετών Εθνικής Ασφάλειας (INSS: Institute for National Security Studies), «ήταν πάντα δύσκολο να υπηρετήσεις στις εφεδρείες, αλλά αυτό που στο παρελθόν φαινόταν λογικό στους εφέδρους -να υπηρετούν 35 ημέρες κάθε χρόνο- δεν θεωρείται πλέον λογικό». Ως αίτια αναφέρονται ότι η χώρα δεν αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή, ότι η ισραηλινή κοινωνία έχει γίνει πιο ατομικιστική και η διάθεσή της δεν ενθαρρύνει (το λιγότερο) την υπηρεσία στις εφεδρείες, και ότι περίπου το 50% της ισραηλινής κοινής γνώμης υποστηρίζει τη μετατροπή των ΙΔΑ σε επαγγελματικές.
Είναι εύκολα αντιληπτό ότι οι ομοιότητες μεταξύ των δύο χωρών δεν περιορίζονται στην ανάγκη κινητοποίησης των εφεδρειών.
Οι ελληνικές κλήσεις του εφεδρικού δυναμικού από το 1877 έως την κρίση των Ιμίων
ΣΥΜΦΩΝΑ με το «Λεύκωμα Ιστορίας της Επιστράτευσης» που το Γενικό Επιτελείο Στρατού (ΓΕΣ) εξέδωσε τον Νοέμβριο του 2020, η πρώτη επιστράτευση στην Ελλάδα έγινε το 1877 «λόγω του τότε Ρωσοτουρκικού Πολέμου και των ελληνοτουρκικών προστριβών που επακολούθησαν». Η γενική επιστράτευση που, εξαιτίας της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, κηρύχθηκε από το δικτατορικό καθεστώς το Σάββατο 20 Ιουλίου 1974 αύξησε τη δύναμη του Ελληνικού Στρατού στις 200.000, αλλά καταγράφηκε στη συλλογική μνήμη ως «φιάσκο» λόγω των προβλημάτων που παρουσιάστηκαν (στο λεύκωμα ουδεμία αξιολογική κρίση περιέχεται για αυτήν).
Αντίθετα, για τη γενική επιστράτευση της 28ης Οκτωβρίου 1940 αναφέρεται ότι «η επιτυχία της, καθώς και των κατά την άνοιξη του 1940 αλληλοδιαδοχικά μυστικών προεπιστρατευτικών μέτρων εξαιρετικής σπουδαιότητας υπήρξε λαμπρή και από κάθε άποψη απόλυτα ικανοποιητική και άψογη». Εξίσου διθυραμβικά σχόλια περιέχονται και στον δικτυακό τόπο της Διεύθυνσης Επιστράτευσης Α4 του ΓΕΣ: «Η πολεμική μηχανή της χώρας την 28η Οκτωβρίου 1940 ετέθη σε λειτουργία μόνο με μία τηλεφωνική διαταγή του Γενικού Επιτελείου με λίγες λέξεις. Την πληρότητα του σχεδίου και έδειξε η εφαρμογή του, όταν μέσα σε 15 μέρες επιτεύχθηκαν η κινητοποίηση και η προώθηση 300.000 ανδρών και 125.000 κτηνών στις παραμεθόριες περιοχές προς την Αλβανία και τη Βουλγαρία. Επρόκειτο για έναν μελετημένο μηχανισμό κινητοποιήσεων, με πολύ στέρεες βάσεις και με εξαιρετική ευκαμψία. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε την προθυμία, τη σύμπνοια και την εθνική ενότητα του λαού, καθώς και την πειθαρχία των επιστρατευμένων κατά την πορεία τους προς το μέτωπο».
Ημερομηνία ορόσημο αποτελεί επίσης η 27η Μαρτίου 1987, όταν διατάχθηκε μερική επιστράτευση λόγω της κρίσης που προκάλεσε η Τουρκία με την αποστολή των ωκεανογραφικών «Πίρι Ρέις» και «Σισμίκ» στο Αιγαίο. «Ο μηχανισμός της κινητοποίησης του εφεδρικού δυναμικού λειτούργησε σε ικανοποιητικό βαθμό» αναφέρεται στην έκδοση του ΓΕΣ.
Τον επόμενο σταθμό της επιστρατευτικής ιστορίας αποτελεί η κρίση των Ιμίων τον Ιανουάριο του 1996. Συμφώνως με το λεύκωμα, στις 30 Ιανουάριου 1996 και ώρα 23:55 διατάχθηκε η «μερική επιστράτευση της τοπικής εφεδρείας στην περιοχή της Θράκης και των νησιών του Αιγαίου». Ο μηχανισμός της κινητοποίησης του εφεδρικού δυναμικού λειτούργησε κατά άψογο τρόπο, παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες (χιόνι στη Θράκη και βροχή στα νησιά του Αιγαίου), η προσέλευση των εφέδρων ήταν εντυπωσιακή και ταχύτατη, και η αποστράτευσή τους έλαβε χώρα την ίδια μέρα μέχρι το μεσημέρι».
0 Σχόλια