F-35: Tο σχέδιο για την αγορά τους

Ξεκίνησαν την εβδομάδα που πέρασε οι συζητήσεις για την απόκτηση 20+20 αεροσκαφών 5ης γενιάς από τη χώρα μας - Το χρονοδιάγραμμα και η προθεσμία για οριστικοποίηση της παραγγελίας έως το τέλος του έτους

του Μάκη Πολλάτου - pollatos@protothema.gr - ΠΗΓΗ: ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ 29/05/2022

«Τις προηγούμενες φορές που συζητούσαμε με παράγοντες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για τα F-35 κοιτούσαν τη... βιτρίνα. Αυτή τη φορά καταλάβαινες ότι είχες μπροστά σου ανθρώπους έτοιμους να οριστικοποιήσουν την αγορά», εκμυστηρεύεται στο «ΘΕΜΑ» πρόσωπο που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις τις οποίες είχαν όλη την εβδομάδα στην Αθήνα αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης με αρμόδια στελέχη του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

Οι Αμερικανοί από το Joint Strike Fighter Programme Office (JPO) συναντήθηκαν με όλους τους αρμόδιους για την παραγγελία των μαχητικών αεροσκαφών F-35: από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Παναγιωτόπουλο, τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, Στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο, και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, Αντιπτέραρχο Θεμιστοκλή Μπουρολιά, μέχρι τα αρμόδια στελέχη της επιτροπής της Πολεμικής Αεροπορίας, αξιωματικούς από τη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Θάνο Ντόκο.

Η οψιόν

Στις συζητήσεις οριστικοποιήθηκε ότι η Ελλάδα θα ζητήσει να αγοράσει 20 αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-35 με δικαίωμα άσκησης προαίρεσης για απόκτηση ακόμη 20. Ένα συμβόλαιο 20+20, δηλαδή, στην περίπτωση που το υπουργείο Εθνικής Άμυνας επιλέξει να ενεργοποιήσει την οψιόν αγοράς και να παραγγείλει μία δεύτερη μοίρα των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς.

Οι Αμερικανοί της κατασκευάστριας εταιρείας Lockheed Martin έχουν εξηγήσει ότι το κόστος «fly away», δηλαδή χωρίς όπλα, για καθένα F-35Α ανέρχεται περίπου στα 80 εκατ. δολάρια. Μόνο για την αγορά των 20 πρώτων μαχητικών αεροσκαφών, χωρίς όπλα, δίχως να συμπεριλαμβάνεται η δαπάνη για την εκπαίδευση των χειριστών της Πολεμικής Αεροπορίας θα απαιτηθεί 1,6 δισ. δολάρια. Αν προστεθεί το κόστος για τις υποδομές των F-35, τις εργασίες που θα γίνουν από ελληνικές εταιρείες, την εκπαίδευση των χειριστών της Πολεμικής Αεροπορίας, τη βιβλιογραφία και τα απαιτούμενα ανταλλακτικά για την περίοδο από την παράδοση του 1ου μέχρι την παραλαβή του 20ού μαχητικού αεροσκάφους, ο προϋπολογισμός του προγράμματος εκτινάσσεται στα 3,5-3,7 δισ. δολάρια.

Αυτό θα είναι το τίμημα για την αγορά των 20 πρώτων F-35 που έχει αποφασίσει να αποκτήσει η κυβέρνηση για τη μετάβαση της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας στη νέα γενιά της αεροπορικής πραγματικότητας. Στο πακέτο αυτό περιλαμβάνονται όλα τα ανταλλακτικά που υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν για την ομαλή λειτουργία της μοίρας που θα υποδεχθεί τα F-35 για μια περίοδο έξι ετών, δηλαδή από το 2028, οπότε σχεδιάζεται να παραδοθούν τα πρώτα μαχητικά, έως το 2033, οπότε προγραμματίζεται να παραληφθούν τα τελευταία από την παρτίδα των 20 αεροσκαφών.

Στο κόστος της παραγγελίας έχει προϋπολογιστεί η αγορά τεσσάρων εξομοιωτών πτήσης που επί της ουσίας είναι το ίδιο το F-35 χωρίς τον κινητήρα. Για να εκπαιδεύονται στο έδαφος οι χειριστές που θα αναλάβουν να πετούν τα πανάκριβα μαχητικά αεροσκάφη, ο προσφερόμενος εξομοιωτής αποτελείται απ’ όλα τα συστήματα του F-35, χωρίς το «κέλυφος» και τον κινητήρα, οι λειτουργίες του οποίου αποτυπώνονται στον θόλο του αποκαλούμενου simulator. Πόσο κοστίζουν οι τέσσερις εξομοιωτές για τα F-35; Σχεδόν 220 εκατ. δολάρια, δηλαδή περίπου όσο τρία καινούρια αεροσκάφη!

Οι προτάσεις των ΗΠΑ

Όπως πληροφορείται το «ΘΕΜΑ», στις συζητήσεις μεταξύ των αξιωματούχων του JPO και των αξιωματικών του ελληνικού υπουργείου Εθνικής Άμυνας οι Αμερικανοί πρότειναν τα 20 F-35 να παραδοθούν σε μια περίοδο έξι ετών. Συγκεκριμένα, οι πωλητές εισηγούνται να παραδοθούν τέσσερα F-35 το 2028, δύο το 2029, τρία το 2030, τρία το 2031, τέσσερα το 2032 και τα τελευταία τέσσερα F-35 το 2033. Η επιχειρηματολογία των Αμερικανών είναι ότι με αυτό το χρονοδιάγραμμα παραδόσεων η Πολεμική Αεροπορία θα απορροφήσει ομαλά τα 5ης γενιάς μαχητικά αεροσκάφη, στήνοντας τη μονάδα χωρίς προβλήματα, εκπαιδεύοντας τους τεχνικούς και τους πιλότους και εντάσσοντας στη λογική του αεροσκάφους όλη την Top Gun μοίρα που θα επιφορτιστεί με τη λειτουργία των F-35.

Για να τηρηθεί το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, όμως, οι Αμερικανοί διαμηνύουν ότι η συμφωνία θα πρέπει να έχει οριστικοποιηθεί μέχρι τα τέλη του 2022, το αργότερο τους πρώτους μήνες του 2023. Για να γίνει αυτό θα πρέπει να αποσταλεί άμεσα στην Ουάσινγκτον η επιστολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος ώστε η Αθήνα, όπως εξηγεί πηγή με γνώση των συζητήσεων, «να μπει στην ουρά με τις χώρες που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν τα F-35». Πιθανή οριστικοποίηση της σύμβασης αγοράς των 20+20 F-35 μέχρι το 2023 σημαίνει ότι το κόστος των 3,5-3,7 δισ. δολαρίων θα επιμεριστεί σε μια περίοδο 11 ετών, μέχρι το 2033 που θα παραδοθεί το τελευταίο F-35 από την πρώτη μοίρα που θα ενταχθεί στην Πολεμική Αεροπορία.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο από το 2023 μέχρι το 2033 οι Έλληνες φορολογούμενοι θα καταβάλουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Lockheed Martin μέσω του προγράμματος FMS (Foreign Military Sales) 300-350 εκατ. δολάρια, γεγονός που αναμένεται να βοηθήσει το υπουργείο Οικονομικών να μην προκληθεί μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση.

Η βάση της νέας μοίρας

Η ελληνική πλευρά δεν έχει απαντήσει σε ποια βάση της Πολεμικής Αεροπορίας θα δημιουργηθεί αυτό που αποκαλείται ως «το σπίτι της μοίρας των F-35». Θα είναι η Λάρισα, η Νέα Αγχίαλος, ο Άραξος, η Ανδραβίδα ή κάποια άλλη βάση της Πολεμικής Αεροπορίας; Ακόμη δεν έχει ληφθεί απόφαση. Σε όποια Πτέρυγα Μάχης αποφασιστεί να ενταχθούν τα F-35, θα πρέπει να γίνουν σημαντικές παρεμβάσεις και έργα υποδομής, γεγονός που επηρεάζει και το συνολικό κόστος του προγράμματος. Από άποψη υπόστεγων και προετοιμασίας, προβάδισμα έχει η βάση στον Άραξο που έχει γίνει «του κουτιού», αφού είναι η βάση των 30 F-16 Block 52 plus, των πιο σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών που έχει σήμερα στον στόλο της η Πολεμική Αεροπορία.