Τουρκικά UAVs πάνω από νησιά μας! «Η κατάρριψη δεν είναι λύση» λέει Πτέραρχος ε.α.

Τι αποκαλύπτει ο αντιπτέραρχος (Ι) ε.α. Ευάγγελος Γεωργούσης στο «Π»

Του Σταύρου Ιωαννίδη - ΠΗΓΗ: ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ 12/02/2022

Τα ελληνικά αντανακλαστικά επιχειρεί να τεστάρει η Άγκυρα, στέλνοντας σωρηδόν μη επανδρωμένα αεροσκάφη εντός του FIR Αθηνών. Τα τουρκικά UAVs αποτελούν σχεδόν καθημερινό «παραβάτη» του Εθνικού Εναέριου Χώρου, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που πραγματοποιούν υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά και βραχονησίδες, κυρίως σε περιοχές του Ανατολικού Αιγαίου, το καθεστώς κυριαρχίας των οποίων αμφισβητεί η Τουρκία.

Ο πιο συνηθισμένος τύπος μη επανδρωμένου αεροσκάφους που χρησιμοποιεί η Άγκυρα στο Αιγαίο είναι το εγχώριας παραγωγής UAV Anka S, που ανήκει στο τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό. Με κύριο σκοπό να «χαρτογραφήσει» την ελληνική αεράμυνα, ο συγκεκριμένος τύπος UAV «αλωνίζει» συχνά-πυκνά στο ελληνικό Αρχιπέλαγος, πετώντας σταθερά στα 19.000 πόδια, ενώ τις περισσότερες φορές ακολουθεί την ίδια πορεία. Η είσοδος των Anka γίνεται από τα ανατολικά της Ρόδου και, αφού φτάσουν στα ανοιχτά της Καρπάθου, στρέφουν βόρεια και στη συνέχεια ανατολικά, για να πραγματοποιήσουν έξοδο από τον κεντρικό τομέα του Αιγαίου. Στην πορεία αυτή, τα Anka παραβιάζουν συστηματικά τα 10 ναυτικά μίλια του Εθνικού Εναέριου Χώρου, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας, από τις αρχές Ιανουαρίου μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περισσότερες από 100 παραβιάσεις.

«Μετράει» αντιδράσεις

Ταυτόχρονα, η Άγκυρα επιχειρεί να «ζυγίσει» την αντίδραση της Αθήνας, στέλνοντας τα UAV πάνω από ελληνικά νησιά. Τον τελευταίο μήνα, έχουν σημειωθεί τουλάχιστον δέκα περιπτώσεις υπερπτήσεων από τουρκικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, με τη συντριπτική πλειοψηφία να εκδηλώνεται πάνω από τη νήσο Κανδελιούσσα στα νοτιοδυτικά της Νισύρου. Η πρώτη υπερπτήση τουρκικού UAV καταγράφηκε στις 3 Ιανουαρίου. Ακολούθησε ακόμη μία την Παρασκευή 14 και άλλες τρεις το Σάββατο 15 Ιανουαρίου. Η «διπλωματία» των drones ξαναχτύπησε στις 17 Ιανουαρίου, με ακόμη μία υπερπτήση πάνω από την Κανδελιούσσα. Πριν από λίγες ημέρες όμως, στην «πορεία» των παράνομων πτήσεων των Anka βρέθηκε και η Αστακίδα της Κάσου. Μάλιστα, για πρώτη φορά, η Τουρκία προχώρησε σε υπερπτήσεις αλλά και σε μπαράζ παραβιάσεων, 60 μέσα σε μία ημέρα, από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, και μάλιστα ημέρα Κυριακή. Όπως συμβαίνει σε κάθε ανάλογη περίπτωση, στις Σμηναρχίες Μάχης σήμανε συναγερμός και το Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας διέταξε την απογείωση ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών, για να αναγνωρίσουν και να παρακολουθήσουν την πορεία των τουρκικών drones.

Στόχος το «γκριζάρισμα»

Σύμφωνα με ανώτατες στρατιωτικές πηγές, οι ικανότητες υποκλοπών και συλλογής στοιχείων των Anka είναι περιορισμένες και σίγουρα υστερούν των αεροσκαφών τύπου ATR-72 και CN-235 που αναπτύσσει συχνά η Τουρκία σε αποστολές κατά μήκος των θαλάσσιων ελληνοτουρκικών συνόρων, υπό την «ομπρέλα» του ΝΑΤΟ. Στην Αθήνα όμως, επικρατεί η εκτίμηση ότι η παρουσία των UAVs και μάλιστα για πολλές ώρες, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και για ολόκληρα 24ωρα, σε περιοχές του Ανατολικού Αιγαίου, έχει ως στόχο όχι να απειλήσει άμεσα, αφού τα Anka δεν μεταφέρουν οπλισμό, αλλά να παγιώσει το «γκριζάρισμα» νησιών για τα οποία η Τουρκία αξιώνει την αποστρατιωτικοποίησή τους ή αμφισβητεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας. Στο πρόσφατο μπαράζ υπερπτήσεων και παραβιάσεων, η Αθήνα απάντησε με αυστηρό διάβημα διαμαρτυρίας, ωστόσο η Τουρκία, όπως κάνει όλα αυτά τα χρόνια με τα μαχητικά, υποστηρίζει ότι οι πτήσεις της δεν παραβιάζουν τον Εναέριο Χώρο της Ελλάδας, αφού η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει τα 10 ναυτικά μίλια και επιμένει να δέχεται μόνο τα 6 ν.μ. ως Εναέριο Χώρο και Χωρικά Ύδατα.

«Η κατάρριψη των UAVs δεν είναι λύση»

Ο αντιπτέραρχος (Ι) ε.α. Ευάγγελος Γεωργούσης αποκαλύπτει στο «Π» τους λόγους που οδηγούν την Άγκυρα στη συστηματική χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Αιγαίο.

Τι προσπαθεί να πετύχει η Άγκυρα; Πώς ερμηνεύετε την αύξηση των παραβιάσεων και των υπερπτήσεων από τουρκικά UAVs, κ. Γεωργούση;

Η αυξημένη χρήση UAVs από τις τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις, στο FIR Αθηνών, κατά τη γνώμη μου, έχει δύο λόγους και δύο στόχους. Ο πρώτος έχει να κάνει με τη σχετικά μειωμένη διαθεσιμότητα της τουρκικής Αεροπορίας σε μαχητικά αεροσκάφη. Ο δεύτερος, που είναι και επαγωγικός, σχετίζεται με την ανάγκη μείωσης του λειτουργικού κόστους των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων. Οι στόχοι ή οι επιδιώξεις από τη χρήση τους αφορούν, αφενός, τη συνέχιση της αεροπορικής τους παρουσίας, αυξάνοντας ή μειώνοντας τους αριθμούς, ώστε η Τουρκία να διατηρεί την έμπρακτη στήριξη των πολιτικών της στόχων στην περιοχή. Και, αφετέρου, μέσω της χρήσης των τουρκικής κατασκευής σύγχρονων UAVs να κάνει επίδειξη αεροπορικής ισχύος και αμυντικής βιομηχανίας, αφού δεν μπορεί με τα κλασικά μέσα. Να μη φανεί δηλαδή ότι χάνει σταδιακά το αεροπορικό πλεονέκτημα, λόγω της σοβαρής ενίσχυσης της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας.

Πώς μπορεί η Ελλάδα να αντιμετωπίσει τα τουρκικά UAVs; Η κατάρριψη είναι λύση;

Όταν λέμε «αντιμετώπιση των UAVs» εκ μέρους μας, πρέπει να καθορίζουμε το πότε. Δηλαδή τον χρόνο ή την περίοδο. Τώρα στην ειρήνη; Ή σε περίοδο σοβαρών κρίσεων και πολέμου; Την περίοδο αυτή, που τα ίχνη των UAVs δεν είναι πάρα πολλά και που οι βασικοί τους στόχοι είναι η πρόκληση, η αμφισβήτηση και η επίδειξη ισχύος με πολιτική βούληση, η κατάρριψή τους δεν νομίζω ότι είναι λύση. Πιστεύω ότι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος είναι η προβολή του θέματος στους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς (ICAO) και της ΕΕ. Να πιέσουμε την ΕΕ να πάρει θέση επίσημη, με έκδοση νομικής οδηγίας για το θέμα των πτήσεων UAVs στον εναέριο χώρο της. Άλλο πράγμα το αεροσκάφος με πιλότο που αυτός έχει κρίση και λογική και άλλο το αερο-όχημα που λαμβάνει ηλεκτρονικές οδηγίες, οι οποίες μπορεί να παρεμβληθούν ή να αποσυντονιστούν από πολλές αιτίες.

Σε περίοδο κρίσεων και θερμών περιόδων, η αποστολή UAVs, ίσως και οπλισμένων, αλλάζει σημασία και βαρύτητα. Το αμυντικό σύστημα της χώρας μας πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένο, ώστε αυτά να μην μπορούν να αποτελούν απειλή. Αυτό σημαίνει δυνατότητες εξουδετέρωσης από το έδαφος ή τον αέρα, με μέσα και όπλα που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία και που δεν είναι κατ’ ανάγκη η κατάρριψή τους, χωρίς φυσικά και αυτό να αποκλείεται.

Τα μη επανδρωμένα συνιστούν απειλή; Και σε τι βαθμό; Και αν όχι τα Αnka, τα Bayraktar και τα Akinci, που μπορούν να φέρουν όπλα, μας ανησυχούν;

Στην ειρήνη, τα μη επανδρωμένα συνιστούν την ίδια απειλή με τα μαχητικά αεροσκάφη, όταν και τα δύο πετούν χωρίς άδεια και κάνουν παραβάσεις και που στοχεύουν στις πολιτικές διεκδικήσεις που ήδη έχει θέσει η Τουρκία. Φυσικά, με τις δυνατότητες που έχουν στη συλλογή πληροφοριών, στον ηλεκτρονικό πόλεμο και στην προσβολή στόχων επιφανείας με τα όπλα που μπορούν να φέρουν, συνιστούν πολύ σοβαρή απειλή. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, η Τουρκία σήμερα ενδέχεται να διαθέτει πάνω από 100 UAVs όλων των τύπων, που η αμυντική της βιομηχανία κατασκευάζει, έτοιμα για επιχειρήσεις. Ο αριθμός αυτός που μπορεί να αυξηθεί ή και να συμπληρωθεί με τα αντίστοιχα στη θάλασσα, όπως οι ίδιοι λένε, είναι μία απειλή με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τρόπους ενέργειας. Αυτό σημαίνει ιδιαίτερη προετοιμασία, αλλά και σχεδιασμό εκ μέρους μας από τώρα. Επειδή και αυτά τα μέσα, όπως τα κλασικά, ξεκινούν από συγκεκριμένες βάσεις για τον αέρα ή τη θάλασσα, οι βασικοί άξονες αντιμετώπισής τους είναι όπως και των κλασικών.

Πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί μία επίθεση κορεσμού τουρκικών UAVs με σκοπό την καταστολή της ελληνικής αεράμυνας;

Η αποστολή μεγάλου αριθμού UAVs στο FIR Αθηνών, χωρίς άδεια και με στόχο τον κορεσμό της ελληνικής αεράμυνας, είναι καθαρά εχθρική ενέργεια και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με κάθε πρόσφορο μέσο. Η περίπτωση αυτή, ως ενδεχόμενο, στο πλαίσιο των τουρκικών προκλήσεων, δεν θα πρέπει να αποκλείεται και κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε ήδη να έχει οδηγήσει τις αρμόδιες ελληνικές υπηρεσίες στην έκδοση σχετικού «Εθνικού Κανόνα Εμπλοκής» (ΕΚΕ). Για την περίπτωση αυτή, επειδή η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, βλέπω διπλωματικά σωστό την ενημέρωσή του για τις προθέσεις μας, όπως και των ΗΠΑ. Δεν θα ήταν λάθος και το ίδιο προς την ΕΕ (οι ενημερώσεις αυτές έχουν αποτρεπτικό σκοπό, φτάνει να εννοείς αυτά που δηλώνεις). Για την υλοποίηση αυτού του ΕΚΕ η κάλλιστη, κατά την άποψή μου, αντίδραση θα ήταν η απόκτηση ικανοτήτων «κλοπής» αυτών ή και πρόκλησης «βλαβών» στα ηλεκτρονικά συστήματά τους, αντί της παρουσίας μαχητικών αεροσκαφών. Φυσικά, στην ανάγκη, και αυτά θα μπουν σε δράση. Και αυτό γιατί, αν έχουν εντέχνως δημιουργήσει σχετική ένταση στις σχέσεις μας και μία μέρα ή νύκτα εμφανιστούν πολλά ίχνη UAVs, αν περιμένεις να διαπιστώσεις αν αυτά είναι οπλισμένα ή όχι και πού θα πάνε, το «παιχνίδι» έχει χαθεί. Φυσικά και για την εφαρμογή αυτού του ΕΚΕ απαιτείται πολιτική απόφαση.

Η συχνότερη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από την Τουρκία καταδεικνύει την ένδεια της τουρκικής Αεροπορίας σε μέσα και προσωπικό;

Έχει γίνει φανερό πως η τουρκική Αεροπορία αυτή την περίοδο δεν βρίσκεται σε καλό επίπεδο ισχύος και αποτελεσματικότητας. Οι βασικοί λόγοι είναι δύο. Οι επιπτώσεις από τη συμμετοχή σημαντικού αριθμού στελεχών της στο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 ήταν μεγάλες επί του προσωπικού της. Υπάρχει ακόμα μειωμένη στελέχωση των Μοιρών μαχητικών αεροσκαφών της και, φυσικά, με επιπτώσεις στο ηθικό τους. Η δεύτερη, εξίσου σοβαρή επίπτωση, ήρθε από τις ΗΠΑ με την απόφασή τους να περιορίσουν την υποστήριξη των βασικών οπλικών συστημάτων των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων λόγω της αγοράς από τη Ρωσία των S-400, και όχι μόνο. Προς το παρόν, τους «επιτρέπουν» να βρίσκουν συνεργάτες και προμηθευτές κινητήρων και άλλων ηλεκτρονικών συστημάτων για τα UAVs που κατασκευάζουν οι εταιρείες τους, στο πλαίσιο της αμερικανικής πολιτικής για τη διατήρηση της Τουρκίας στο δυτικό στρατόπεδο. Είναι λοιπόν δεδομένο ότι η σημερινή τουρκική Αεροπορία δεν είναι αυτή που ήταν πριν από τον Ιούλιο του 2016.