Που «κολλάει» η αναβάθμιση των P-3B ORION

Η ΕΝΑΡΞΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΤΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΤΑΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΟΥ 2021, ΟΜΩΣ ΑΚΟΜΗ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ - Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ, ΤΑ ΕΠΙΠΛΕΟΝ 50 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Του Δ. ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ - ΠΗΓΗ: ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 16/10/2021 - [Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.gr]

Επανέρχεται το ζήτημα του εξοπλιστικού προγράμματος αναβάθμισης αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3B ORION, καθώς 6,5 χρόνια μετά την έγκριση υλοποίησής του οι παραδόσεις δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει, αν και, βάσει των προβλεπόμενων στη σχετική σύμβαση, ως χρόνος έναρξης ορίζονταν τα μέσα του τρέχοντος έτους και ολοκλήρωσης το 2022. Το δε κόστος ανακατασκευής είχε εκτιμηθεί στα 350 εκατ. ευρώ από το ΚΥΣΕΑ τον Οκτώβριο του 2014, παρά ταύτα η συμφωνία που υπογράφτηκε λίγους μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2015, ανέβαζε το τίμημα στα 400 εκατ. ευρώ, αυξημένο δηλαδή κατά 50 εκατ. ευρώ. Το όλο πρόγραμμα για τα P-3B ORION είχε προκαλέσει μεγάλη αναταραχή και διαξιφισμούς εντός και εκτός Κοινοβουλίου, με θορυβώδεις αντιδράσεις από τα κόμματα. Στο «μάτι του κυκλώνα» βρέθηκε για μία ακόμα φορά ο επιχειρηματίας Κρ. Χατζημηνάς, διαχειριστής των προγραμμάτων FMS για τη Lockheed Martin στον αεροπορικό τομέα. Αναλυτικότερα, η διακρατική συμφωνία με τις ΗΠΑ (μέσω FMS CASE GR-P-GLI) που υπογράφτηκε στις 15 Μαρτίου 2015 προέβλεπε την ενεργοποίηση ενός αεροσκάφους ενδιάμεσης λύσης και τον εκσυγχρονισμό και δομική αναζωογόνηση επιπλέον τεσσάρων. Το συνολικό τίμημα ανερχόταν στα 499,8 εκατ. δολάρια και το χρονοδιάγραμμα παραδόσεων προσδιορίστηκε εξαρχής ως «Notional», ήτοι «Ενδεικτικό», λαμβανομένης υπόψη της πλήρους εκτέλεσης του προγράμματος από εγχώριες αμυντικές βιομηχανίες.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ: «Καρκινοβατούν» τα P3 στην ΕΑΒ

Σημειωτέον ότι, όπως αναφέρεται στη συνέχεια του ρεπορτάζ, μέχρι σήμερα έχουν εκταμιευθεί και πιστωθεί παραπάνω από 400 εκατομμύρια δολάρια σχετικά, χωρίς να έχει παραδοθεί ούτε ένα από τα αεροσκάφη. Την περίοδο 2009-2010, εξάλλου, είχε διερευνηθεί η πρόταση εξαγοράς νέου αεροσκάφους έως του ποσού των 250 εκατ. ευρώ, ενώ το 2011-2013, σύμφωνα με τις επισημάνσεις αξιωματούχων και παραγόντων του κλάδου, εξετάστηκαν κι άλλες 13 λύσεις φθηνότερου κόστους έως 150 εκατ. ευρώ, μεταξύ των οποίων: α) η ενεργοποίηση 2 υφιστάμενων Ρ-3Β (περίπου 10.000.000 ευρώ), β) η προμήθεια P-3C από το Αμερικανικό Ναυτικό (USN), γ) η προμήθεια διαφόρων άλλων τύπων (Q-300, Q-400, A-340 της SAAB, ATR-72, CN 235 295, P-89), δ) ο Εκσυγχρονισμός Μέσης Ζωής από L3, BAE, Airbus κ.λπ. Στις 10 Οκτωβρίου 2016 ξεκίνησαν οι εργασίες για το αεροσκάφος ενδιάμεσης λύσης. Τρία χρόνια μετά, στις 20 Ιουνίου 2019, παραδόθηκε από το Αμερικανικό Ναυτικό (USN) στο Πολεμικό Ναυτικό και μεταστάθμευσε στην Αεροπορική Βάση της 112 ΠΜ/ΜΑΝ. Στις 16 Απριλίου 2018 ξεκίνησαν οι εργασίες αναβάθμισης στο 1ο αεροσκάφος και τη 10η Σεπτεμβρίου 2018 στο 2ο Ρ-3Β. Η παράδοσή του είχε προβλεφθεί να γίνει σταδιακά το 2021-2022, αλλά τροποποιήθηκε για το 2023-2024. Τον Μάιο του 2020 υπογράφτηκε η 1η Τροποποίηση της Διακρατικής Συμφωνίας, στην οποία αποτυπώνεται το επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα παραδόσεων εκσυγχρονισμένων Α/Φ.

ΠΡΟΦΑΣΕΙΣ

Ως κυριότερες αιτίες επέκτασης του χρονοδιαγράμματος στην παράδοση των αεροπλάνων προβάλλονται οι εξής: 1) Η περιορισμένη διάθεση προσωπικού από την ΕΑΒ και η αδυναμία της εταιρείας για σημαντική εντατικοποίηση των εργασιών με τις απαιτούμενες υπερωρίες. 2) Θέματα εύρυθμου συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των εταιρειών (ΕΑΒ και Lockheed Martin), καθώς διακατέχονται από διαφορετική κουλτούρα τυποποίησης και εντάσεως εργασιών. Το επιχείρημα πάντως κρίνεται έωλο με δεδομένο ότι η σχέση μεταξύ τους, με συμβατικές συμφωνίες, ξεπερνά τα 20 χρόνια. 3) Έλλειψη επίγειου εξοπλισμού, αναλώσιμων υλικών και ανταλλακτικών της ΕΑΒ Α.Ε. 4) Θέματα συντονισμού που αφορούν την εφαρμογή διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας 5) Οι μειωμένες τεχνικές δυνατότητες της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας λόγω απώλειας τεχνογνωσίας, συνταξιοδότησης του έμπειρου προσωπικού (εξαιτίας και των δημοσιογραφικών περιορισμών των μνημονίων). Για την αποκατάσταση των δυσλειτουργιών, η Lockheed το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει προβεί στην πρόσληψη έντεκα (11) εξειδικευμένων Αμερικανών τεχνικών, προκειμένου να καλύψει την περιορισμένη διάθεση προσωπικού από την ΕΑΒ, ενώ προσλήψεις επίκεινται και από το εργοστάσιο. Συνεπώς, προβάλλεται ως κύρια δικαιολογία για την καθυστέρηση στην εκτέλεση του προγράμματος η υλοποίησή του από εγχώριες αμυντικές βιομηχανίες. Η δικαιολογητική βάση δηλαδή στη λογική των αντισταθμιστικών για την επικράτηση του εκσυγχρονισμού μέσω ΕΑΒ, έναντι των εναλλακτικών λύσεων που υπήρχαν στο τραπέζι των συζητήσεων τον Οκτώβριο του 2014.

Τέλος, σχετικά με το χρονοδιάγραμμα πληρωμών, τηρείται απαρέγκλιτα και είναι σύμφωνο με τα καθοριζόμενα στη διακρατική συμφωνία (LOA). Συγκεκριμένα, έως σήμερα έχουν αποδοθεί προς την αμερικανική πλευρά 438.106.128,00 δολάρια, με υπόλοιπο προς εξόφληση 61.737.017,00 δολάρια, ενώ εγκρίθηκε τροποποίηση (amendment) της διακρατικής συμφωνίας, στην οποία περιλαμβάνεται μετακύλιση των πληρωμών ετών 2020-2021 στα έτη 2023-2025.