Οι τραγικές επιλογές που «άδειασαν» τη ΣΣΕ-143 κενές θέσεις στις Στρατιωτικές Σχολές λόγω ΕΒΕ (ΠΙΝΑΚΑΣ)

Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής επέφερε πλήγμα στις Στρατιωτικές Σχολές και ειδικά στην κορυφαία όλων, όπου το έλλειμμα θέσεων φτάνει το 30,89%

Από τον Περικλή Ζορζοβίλη - dimokratia@dimokratianews.gr - ΠΗΓΗ: ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 05/09/2021 - [Μετατροπή σε κείμενο: staratalogia.gr]

Το έλλειμμα των εισακτέων, κυρίως στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (ΣΣΕ), που προέκυψε μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων έτους 2021 για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, επιβάλλει την άμεση έναρξη της συζήτησης για την εκ των βάθρων αναθεώρηση των παραμέτρων εισαγωγής στις στρατιωτικές παραγωγικές σχολές, στα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΣΕΙ) και στις Ανώτερες Στρατιωτικές Σχολές Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ).

Όμως η διαδικασία θα ήταν ελλιπής, αν η αναθεώρηση δεν συμπεριλάβει και δυο άλλα εξαιρετικής σημασίας ζητήματα: το περιεχόμενο του συστήματος «παραγωγής» αξιωματικών - υπαξιωματικών και το τι είδους αξιωματικούς - υπαξιωματικούς χρειάζονται οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις.

Ως κύριο αίτιο για τη δημιουργία του ελλείμματος που δημιουργήθηκε θεωρήθηκε ο υψηλός συντελεστής Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) ως προϋπόθεση συμμετοχής των υποψηφίων των πανελλαδικών εξετάσεων στη διαδικασία επιλογής, που επιλέχθηκε τόσο για τη ΣΣΕ όσο και για το σύνολο των ΑΣΕΙ και ο οποίος καθορίστηκε με τιμή 1,2.

Ας σημειωθεί εδώ ότι η συγκεκριμένη τιμή αποτελεί τη μέγιστη δυνατή που μπορεί να επιλεγεί για το σύνολο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Αντίθετα, για τις ΑΣΣΥ ο συντελεστής ΕΒΕ καθορίστηκε με τιμή 1.

Στον πίνακα που δημοσιεύουμε, που συντάχθηκε με βάση τις προσκλήσεις κατάταξης των επιτυχόντων σε ΑΣΕΙ και ΑΣΣΥ, παρουσιάζεται η διαφορά μεταξύ του αριθμού των θέσεων που προκηρύχθηκαν και του αριθμού των επιτυχόντων:

Από τον πίνακα γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το μεγαλύτερο έλλειμμα καταγράφεται στη ΣΣΕ συνολικά 114 σπουδαστές (112 για τα Όπλα και δύο για τα Σώματα) και ακολουθούν η ΣΜΥ με έλλειμμα 8 σπουδαστών (έξι για τα Όπλα και δύο για τα Σώματα), η ΣΜΥΑ με έλλειμμα 6 σπουδαστών, η ΣΜΥΝ με έλλειμμα 5 σπουδαστών, οι ΣΙ, ΣΣΑΣ με έλλειμμα 4 σπουδαστών και οι ΣΝΔ, ΣΑΝ με έλλειμμα 1 σπουδαστή. Σε όλες τις Στρατιωτικές Σχολές είχαμε συνολικό έλλειμμα 143 σπουδαστές.

Συνολικά, το έλλειμμα (υστέρηση μεταξύ των θέσεων που προκηρύχθηκαν και των επιτυχόντων που προσκλήθηκαν για κατάταξη) ως ποσοστό ανέρχεται σε 10,71%. Όμως στην περίπτωση της ΣΣΕ ανέρχεται σε 30,89%, σχεδόν τριπλάσιο του μέσου όρου. Μπορεί λοιπόν, με σχετική ασφάλεια, να θεωρηθεί σαφής ένδειξη χαμηλότερου βαθμού «ελκυστικότητας» της ΣΣΕ στους υποψηφίους σε σχέση με τις υπόλοιπες παραγωγικές σχολές.

«Φιάσκο» και στις ειδικές κατηγορίες εισαχθέντων! Τα κενά δεν μπορούν να καλυφθούν με επιλαχόντες

ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΤΑΙ ότι η σχετική Εγκύκλιος Διαταγή του υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΕΔΥΕΘΑ), που εκδόθηκε στις 14 Μαΐου 2021, προέβλεπε για το ακαδημαϊκό έτος 2021-22 την εισαγωγή (πλην ειδικών κατηγοριών) στη ΣΣΕ 247 σπουδαστών στα Όπλα και 61 στα Σώματα (σε σχέση με 113 και 29 για το 2020).

Επίσης προέβλεπε την εισαγωγή 61 σπουδαστών εκ μονίμων υπαξιωματικών (σύμφωνα με τις προβλέψεις του Ν. 1294/82) και συγκεκριμένα 49 για τα Όπλα και 12 για τα Σώματα. Σημειώνεται ότι, σε περίπτωση που οι προβλεπόμενες θέσεις για τους εκ μονίμων υπαξιωματικών δεν καλυφθούν από αυτούς, τότε μεταφέρονται στην αποκαλούμενη γενική σειρά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις 49 θέσεις εκ μονίμων υπαξιωματικών για τα Όπλα ουδεμία καλύφθηκε εξ αυτών, ενώ για τα Σώματα από τις 12 θέσεις καλύφθηκαν μόνο οι τρεις (Δείτε Εδώ την σχετική Συμπληρωματική Προκήρυξη). Συνολικά, για το ακαδημαϊκό έτος 2021-22 προβλεπόταν να εισαχθούν στη ΣΣΕ 369 σπουδαστές από όλες τις κατηγορίες, αριθμός αυξημένος κατά 217% σε σχέση με το 2020, όταν προβλεπόταν η εισαγωγή 170 σπουδαστών (136 στα Όπλα, 34 στα Σώματα) όλων των κατηγοριών.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά τις ειδικές κατηγορίες (α. Ν.3648/08 περ. 1α Τρίτεκνοι-Πολύτεκνοι και β. Ν.3648/08 περ. 1β, 1γ όπως τέκνα θανόντων ή ανάπηρων στρατιωτικών από εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας και ένεκα αυτής, στρατιωτικών και οπλιτών σε θέατρο Επιχειρήσεων της Κύπρου της περιόδου 1964-1974, Ελλήνων της διασποράς. ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ), ο συντελεστής ΕΒΕ λειτούργησε αρνητικά, αφού διαμόρφωσε τη βάση εισαγωγής στη ΣΣΕ σε υψηλότερο επίπεδο από τον προηγούμενο χρόνο.

Σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια η βάση εισαγωγής στη ΣΣΕ σημείωσε μείωση (14.022 για τα Όπλα το 2021, 15.200 το 2020, 15.737 το 2019), εξέλιξη αναμενόμενη, καθώς ο αριθμός των εισακτέων υπερδιπλασιάστηκε. Επίσης, θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι κάθε χρόνο, για ποικίλους λόγους (όπως αδυναμία προσαρμογής στο στρατιωτικό περιβάλλον, υποχρέωση τήρησης αυστηρού ημερήσιου προγράμματος και εσωτερική διαβίωση, απόσταση της πραγματικότητας από την αντίληψη βάσει της οποίας ο εισακτέος επέλεξε τη σχολή κ.λπ.) ποσοστό επιτυχόντων (κατ’ εκτίμηση 10% έως 15%) στη ΣΣΕ (και τις λοιπές στρατιωτικές σχολές) δηλώνει παραίτηση και αποχωρεί.

Τα προηγούμενα χρόνια όποια κενά δημιουργούνταν αντιμετωπίζονταν με την πρόσκληση επιλαχόντων. Φέτος όμως, λόγω της ύπαρξης ενός ελάχιστου ορίου (το οποίο διαμορφώνεται από τον συντελεστή ΕΒΕ) και το οποίο δρα ως «κόφτης», είναι προφανές ότι δεν υφίστανται πλέον επιλαχόντες.

Δεν ήταν η πρώτη φορά

Η ύπαρξη κάποιου είδους «κόφτη» για την εισαγωγή στις Στρατιωτικές Σχολές δεν είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται. Για παράδειγμα, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, πριν από την ένταξη των Στρατιωτικών Σχολών στο σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων για ομάδες μαθημάτων που καλούνταν να εξεταστούν οι υποψήφιοι (π.χ. Μαθηματικά που περιελάμβαναν Αλγεβρα - Τριγωνομετρία και Γεωμετρία) απαιτούνταν όχι μόνο η επίτευξη της βάσης (π.χ. το 10) ως προϋπόθεση εξέτασης στο επόμενο, αλλά και σε επίπεδο ομάδας ο μέσος όρος της βαθμολογίας να ισούται ή να υπερβαίνει ένα ελάχιστο όριο (π.χ. το 15).

Τι πρέπει να γίνει

Επί του πρακτέου, όλες οι ενδείξεις συντείνουν ότι για το ακαδημαϊκό έτος 2021-22 «ο γέγονε, γέγονε», καθώς δεν υπάρχουν δυνατότητες παρέμβασης για αντιμετώπιση του ελλείμματος που παρουσιάστηκε και των «απωλειών» που θα καταγραφούν λόγω μη εμφάνισης για κατάταξη και αποχωρήσεων - παραιτήσεων, αφού πλέον δεν υπάρχουν επιλαχόντες. Η κοινή λογική υποδεικνύει ότι θα πρέπει να αναληφθούν δράσεις που θα καταστήσουν πιο ομαλή την προσαρμογή στο στρατιωτικό περιβάλλον, ώστε να μειωθούν, όσο είναι δυνατόν, οι αποχωρήσεις - παραιτήσεις.

Όμως για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος υπάρχει χρόνος ώστε τα υπουργεία Εθνικής Άμυνας και Παιδείας, στα οποία είναι διαθέσιμο το σύνολο των στατιστικών στοιχείων από το 1983 μέχρι σήμερα (επίδοση - βαθμολογίες ανά μάθημα των υποψηφίων όλων των κατηγοριών, περιοχή προέλευσης /τόπος κατοικίας, θέσεις που προκηρύχθηκαν, αποχωρήσεις - παραιτήσεις, αριθμός τελικά αποφοιτησάντων, βάσεις εισαγωγής, προτεραιότητα επιλογής κ.λπ.), να «τρέξουν» προσομοιώσεις ώστε να αξιολογηθούν (και να εφαρμοστούν) οι απαραίτητες ενέργειες για τη βελτιστοποίηση του συστήματος εισαγωγής, την αποκατάσταση τυχόν αδικιών και τελικά την επίτευξη της προαναφερθείσας χρυσής τομής.

Για παράδειγμα, μπορεί το ζήτημα του ελλείμματος να αντιμετωπιστεί με την ενιαία ή κατά περίπτωση μείωση του συντελεστή ΕΒΕ για τα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΣΕΙ) και τις Ανώτερες Στρατιωτικές Σχολές Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ) ή με τη θέσπιση μειωμένου συντελεστή ΕΒΕ για τις αποκαλούμενες ειδικές κατηγορίες;

Μπορεί η ένταξη ΑΣΕΙ και ΑΣΣΥ σε ενιαία ομάδα προσανατολισμού, πρόσθετη των ήδη υφιστάμενων, να διασφαλίσει ότι θα μεγιστοποιηθεί το ποσοστό των εισαγομένων που έχουν τοποθετήσει τις παραγωγικές σχολές σε υψηλή προτίμηση;

Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που μπορούν να απαντήσουν οι «προσομοιώσεις» που προαναφέρθηκαν, αλλά είναι βέβαιο ότι η μέσω των παραγωγικών σχολών ανανέωση του ανθρώπινου δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων σχετίζεται άμεσα με το περιεχόμενο του συστήματος «παραγωγής» αξιωματικών - υπαξιωματικών (ακαδημαϊκή - στρατιωτική εκπαίδευση), με το τι είδους αξιωματικούς - υπαξιωματικούς χρειάζονται οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις («μαχητές» ή «ακαδημαϊκούς» ή τι συνδυασμό τους) και, φυσικά, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του στρατιωτικού επαγγέλματος. Χρειάζεται, δηλαδή συνολική αντιμετώπιση.

Υπάρχει λύση απλή ή ριζική;

Για παράδειγμα, η επαναφορά των εισαγωγικών εξετάσεων στην υπευθυνότητα κάθε Στρατιωτικής Σχολής (καθεστώς προ του 1983) αποτελεί λύση;

Η απάντηση είναι «όχι». Το μέγιστο πλεονέκτημα των πανελλαδικών εξετάσεων είναι ότι από το 1983 μέχρι σήμερα ουδέποτε αμφισβητήθηκε, άμεσα ή έμμεσα, το αδιάβλητο της διαδικασίας. Αντίθετα με το πρότερο καθεστώς, παρότι τα όποια περιστατικά ήταν πολύ λιγότερα από όσα φημολογούνταν, ήταν ισχυρή η αντίληψη ότι η επιλογή των εισαγομένων μπορούσε να επηρεαστεί.

Τελικά, το ζητούμενο είναι η χρυσή τομή μεταξύ ποιότητας και ποσότητας και η όσο το δυνατόν μεγιστοποίηση του ποσοστού των εισακτέων που έχουν τις Στρατιωτικές Σχολές ως πρώτη επιλογή, δηλαδή είναι αποφασισμένοι να ακολουθήσουν το επάγγελμα του επαγγελματία στρατιώτη που εξ ορισμού έχει πολλές ιδιαιτερότητες και απαιτήσεις.

Ανάγκη η δημιουργία νέου κλάδου σπουδών

ΠΑΡΟΤΙ στην Ελλάδα η εμμονή για τη σύνδεση των Στρατιωτικών Σχολών με τον θεσμό των πανελλαδικών εξετάσεων, προκειμένου να διασφαλιστεί το «αδιάβλητο», αντιμετωπίζεται ως θέσφατο, στο παρελθόν είχαν γίνει προσπάθειες να υπάρξουν οι απαραίτητες τουλάχιστον αλλαγές προκειμένου να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο που θα εξασφαλίζει το ελάχιστο: ότι δηλαδή η εισαγωγή στις Στρατιωτικές Σχολές δεν θα ήταν αποτέλεσμα «συγκυρίας» για κάποιους από τους εξεταζομένους, αλλά ξεκάθαρη επιλογή σταδιοδρομίας στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Το 2018 μάλιστα ο τότε ΥΕΘΑ Πάνος Καμμένος φαίνεται να είχε προτείνει τη δημιουργία ενός «πέμπτου κλάδου» σπουδών, ο οποίος θα αφορά αποκλειστικά όσους ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν στρατιωτική καριέρα στον Στρατό Ξηράς, στο Πολεμικό Ναυτικό και στην Πολεμική Αεροπορία. Σχεδιασμός που «σκόνταψε» στον τότε υπουργό Παιδείας κ. Γαβρόγλου.

Το ζήτημα της στρατιωτικής παιδείας, όμως, ειδικά σε συνθήκες σαν τις σημερινές, δεν μπορεί να εξαντλείται γύρω από τον θεσμό των πανελλαδικών. Χαρακτηριστικό είναι ότι στις ΗΠΑ υπάρχουν όχι ένας αλλά τέσσερις δρόμοι προκειμένου να γίνει κάποιος αξιωματικός του στρατού. Προφανώς υπάρχει η στρατιωτική ακαδημία, αλλά υπάρχουν επίσης και το πρόγραμμα εκπαίδευσης εφέδρων, η σχολή υποψήφιων αξιωματικών και ο άμεσος διορισμός κατόχων πτυχίων που μπορούν να προσφέρουν στις ένοπλες δυνάμεις.

Χαρακτηριστικό όμως της διαφορετικής νοοτροπίας που επικρατεί είναι το γεγονός ότι κάθε χρόνο πάνω από 1.000 μαθητές λυκείου επισκέπτονται τη Στρατιωτική Ακαδημία του West Point προκειμένου να διαμορφώσουν ιδία άποψη για το τι ακριβώς σημαίνει η είσοδος σε αυτή ενώ και σπουδαστές παρουσιάζουν τι συμβαίνει στη σχολή τους σε σχολικά συγκροτήματα των χώρων καταγωγής τους.

Το υψηλό ενδιαφέρον των υποψηφίων εξασφαλίζει πολύ μικρότερα ποσοστά παραιτήσεων το πρώτο διάστημα, διαχρονικό πρόβλημα ιδίως για τη ΣΣΕ. Ενώ για την είσοδο σε αυτή αντίθετα σε κάθε... άποψη περί του «κινδύνου της διαβλητότητας», απαιτούνται ακόμη και συστάσεις από γερουσιαστές ή κυβερνήτες, προκειμένου να γίνει κάποιος δεκτός στη σχολή.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να επισημανθεί ότι στα στρατιωτικά προηγμένα κράτη -ακόμη και στην Τουρκία- υπάρχουν και τα «στρατιωτικά λύκεια», τα οποία εξασφαλίζουν την απαραίτητη ροή αξιωματικών και διευκολύνουν τον προγραμματισμό των αρμοδίων.