«Στον… αέρα» οι φόροι και τα πρόστιμα στα αναδρομικά 70.000 συνταξιούχων

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΑΙΤΣΑΚΗΣ

Στον αέρα κινδυνεύει να τιναχθεί το εγχείρημα της Φορολογικής Διοίκησης να υποχρεώσει 70.000 συνταξιούχους στην πληρωμή φόρων και προστίμων συνολικού ύψους δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για ποσά αποδοχών των ετών 2000-2012, τα οποία εισέπραξαν καθυστερημένα εντός του 2013, ως αναδρομικά, αλλά δεν συμπεριέλαβαν στις φορολογικές δηλώσεις που υπέβαλαν το 2014 για το 2013, με αποτέλεσμα να μην πληρώσουν γι’ αυτά τους αναλογούντες φόρους εισοδήματος.

Ο λόγος είναι ότι, σύμφωνα με αποφάσεις διοικητικών δικαστηρίων που εκδόθηκαν το 2019 και κατά το τρέχον έτος, οι διατάξεις πάνω στις οποίες βασίστηκαν οι υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης για να γνωστοποιήσουν στους συγκεκριμένους φορολογουμένους τα ειδοποιητήρια πληρωμής των καταλογισθέντων φόρων και προστίμων είναι αντισυνταγματικές, καθώς παρέτειναν ως μη όφειλαν την προθεσμία παραγραφής των εν λόγω φορολογικών υποθέσεων πέραν της προβλεπόμενης πενταετίας. Ουσιαστικά, βάσει των συγκεκριμένων δικαστικών αποφάσεων, τη στιγμή που κοινοποιήθηκαν στους φορολογουμένους τα ειδοποιητήρια οι υποθέσεις τους είχαν υποπέσει σε παραγραφή!

Το εάν ήταν αντισυνταγματικές οι διατάξεις πάνω στις οποίες βασίστηκε η Φορολογική Διοίκηση, δηλαδή η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) προκειμένου να υποχρεώσει τους 70.000 συνταξιούχους σε πληρωμές φόρων και προστίμων για αδήλωτα αναδρομικά των ετών 2000-2012, εισπραχθέντα εντός του 2013, θα κριθεί οριστικά από το Συμβούλιο της Επικρατείας στο οποίο έχει ήδη προσφύγει η Ανεξάρτητη Αρχή. Εφόσον όμως γίνουν δεκτά από το ΣτΕ τα σκεπτικά των αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων, κάτι το οποίο θεωρείται εξαιρετικά πιθανό, η όλη προσπάθεια της Φορολογικής Διοίκησης να εισπράξει φόρους και πρόστιμα από τους συγκεκριμένους συνταξιούχους θα ακυρωθεί, τα καταλογισθέντα ποσά φόρων και προστίμων θα διαγραφούν και όσα ήδη εισπράχθηκαν από τις αρμόδιες ΔΟΥ θα πρέπει να επιστραφούν εντόκως στους συνταξιούχους που τα πλήρωσαν.

Υπενθυμίζεται ότι η Φορολογική Διοίκηση υποχρέωσε τις αρμόδιες ΔΟΥ να εκδώσουν στο τελευταίο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου του 2019 πράξεις προσδιορισμού φόρου και επιβολής προστίμων για όλες αυτές τις περιπτώσεις προκειμένου να αποφευχθεί η παραγραφή τους στις 31-12-2019. Παραγραφή η οποία θα επέρχετο λόγω παρόδου της πενταετούς προθεσμίας που είχε το Δημόσιο (από το τέλος του έτους 2014, στο οποίο έπρεπε να είχαν δηλωθεί και φορολογηθεί τα αναδρομικά, μέχρι το τέλος του 2019) προκειμένου να ελέγξει τις συγκεκριμένες υποθέσεις και να επιβάλει φόρους και πρόστιμα. Οι συνταξιούχοι των περιπτώσεων αυτών έλαβαν γνώση των ποσών των πρόσθετων φόρων και των προστίμων που τούς καταλόγισαν άρον άρον οι αρμόδιες ΔΟΥ μετά τη λήξη της προθεσμίας παραγραφής, δηλαδή τον Ιανουάριο του 2020. Στην ουσία, δηλαδή, η κοινοποίηση των πράξεων έγινε μετά τις 31-12-2019, που έληξε η προθεσμία παραγραφής.

Οι τρεις δικαστικές αποφάσεις-βόμβα που απειλούν να τινάξουν στον αέρα τις προσπάθειες της ΑΑΔΕ να εισπράξει φόρους και πρόστιμα από τους 70.000 συνταξιούχους, εκδόθηκαν από τα Διοικητικά Εφετεία Θεσσαλονίκης και Αθηνών. Με τις αποφάσεις αυτές -δύο από το Δ.Ε. Θεσσαλονίκης (τις υπ’ αριθμόν 759/2019 και 716/2020) και μία από το Δ.Ε. Αθηνών (την υπ’ αριθμόν 734/2020)- κρίθηκε, συγκεκριμένα, αντισυνταγματική η διάταξη της παραγράφου 11 του άρθρου 72 του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών (ν. 4174/2013), η οποία προβλέπει ότι η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου για την επιβολή φόρου ή προστίμου διακόπτεται με την έκδοση των πράξεων προσδιορισμού φόρου ή επιβολής προστίμου, ακόμη κι αν οι πράξεις αυτές κοινοποιηθούν στο φορολογούμενο μετά τη λήξη της περιόδου παραγραφής. Σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστηρίων, η διάταξη αυτή «οδηγεί σε επιμήκυνση της παραγραφής και αντίκειται στις εξειδικεύουσες την αρχή της ασφάλειας δικαίου διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 78 του Συντάγματος».

Το μείζονος σημασία αυτό θέμα -από την εξέλιξη του οποίου εξαρτάται η τύχη όχι μόνο των περιπτώσεων των 70.000 συνταξιούχων με τα αδήλωτα αναδρομικά, αλλά και χιλιάδων άλλων φορολογικών υποθέσεων (στις οποίες η συνήθης πρακτική που ακολουθούσαν τα τελευταία χρόνια οι φορολογικές υπηρεσίες, βασιζόμενες στις επίμαχες διατάξεις, ήταν να εκδίδουν τις πράξεις προσδιορισμού λίγο πριν λήξει η παραγραφή και να τις κοινοποιούν αφού λήξει)- έχει παραπεμφθεί πλέον για οριστική επίλυση στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Με δεδομένο όμως ότι τα σκεπτικά των αποφάσεων των διοικητικών δικαστηρίων με βάση τα οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι προαναφερθείσες διατάξεις έχουν στηριχθεί σε πανίσχυρα νομικά θεμέλια, είναι πολύ πιθανό και το ΣτΕ να υιοθετήσει τις συγκεκριμένες αποφάσεις. Μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλέσει νέα διαρροή εσόδων από τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς είναι χιλιάδες οι περιπτώσεις φορολογικών υποθέσεων στις οποίες ακολουθήθηκε η διαδικασία που θα έχει κριθεί πλέον οριστικά ως «αντισυνταγματική», οπότε το Δημόσιο θα αναγκαστεί να διαγράψει ποσά φόρων και προστίμων ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ που επέβαλαν οι αρμόδιες φορολογικές αρχές, καθώς επίσης και να επιστρέψει όσα καταλογισθέντα ποσά ήδη εισέπραξε με βάση τη συγκεκριμένη διαδικασία.

ΠΗΓΗ: Ε.Τ. 14/11/2020