«Ασπίδα» στο Αιγαίο με 4 νέες φρεγάτες και 18 γαλλικά Rafale απέναντι στον προκλητικό Ερντογάν

ΦΩΤΟ: Στιγμιότυπο από την κοινή ναυτική άσκηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της στρατιωτικής συνεργασίας Ελλάδας - Γαλλίας στη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης αυτής που έχει δεσμεύσει µε παράνομη NAVTEX η Τουρκία για διεξαγωγή ερευνών

Διαπραγματεύσεις άμεσα με ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία και Ολλανδία για την απόκτηση των πολεμικών πλοίων που θα αλλάξουν τις ισορροπίες με την Τουρκία στη Μεσόγειο - Με διαδικασίες εξπρές αποκτούμε και 18 γαλλικά Rafale τους επόμενους μήνες

του Μάκη Πολλάτου - pollatos@protothema.gr

Την απόκτηση τεσσάρων φρεγατών, αντί για δύο που ήταν η αρχική απαίτηση, και 18 γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών προβλέπει το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα που καταρτίζεται με ταχύτατες διαδικασίες στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας και στο Μέγαρο Μαξίμου, με σκοπό τη θωράκιση των Ενόπλων Δυνάμεων και τη διασφάλιση της εδαφικής κυριαρχίας στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να συναντάται μέσα στην εβδομάδα με τον Εμμανουέλ Μακρόν στο περιθώριο της συνόδου στην Κορσική που διοργανώνει ο Γάλλος πρόεδρος την Πέμπτη και την Παρασκευή.

Η κρίση των τελευταίων 30 ημερών με την Τουρκία ανέδειξε προβλήματα που είχαν σωρευτεί σε μια υπερδεκαετή περίοδο τόσο λόγω της οικονομικής κατάστασης της εποχής των μνημονίων όσο και εξαιτίας κακών υπολογισμών, παραλείψεων και αναβλητικότητας στη λήψη αποφάσεων για σχεδιασμό και υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, σε μια ομιλία που περισσότερο αναμένεται να έχει τον χαρακτήρα της κοινοποίησης στις Ελληνίδες και στους Έλληνες της στρατηγικής για την αντιμετώπιση της αναθεωρητικής απειλής από την Τουρκία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προτίθεται να ανακοινώσει τους βασικούς άξονες του νέου εξοπλιστικού προγράμματος που θα τρέξει τα επόμενα τέσσερα χρόνια -του πρώτου μετά την κρίση στα Ίμια- με προβλεπόμενο προϋπολογισμό 10 δισ. ευρώ.

«Όπου χρειάζεται να κάνουμε τις στοχευμένες εκείνες επενδύσεις που δυστυχώς η γεωπολιτική μας θέση επιβάλλει, αν αυτό σημαίνει κάποιες μικρές παραπάνω θυσίες από τον ελληνικό λαό, να συμφωνήσουμε όλοι μαζί ότι αυτές τις θυσίες πρέπει να τις αναλάβουμε για να μπορέσουμε επιτέλους να θωρακίσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις μας», αναμένεται να υπογραμμίσει ο πρωθυπουργός.

Η συνειδητοποίηση του πολιτικού συστήματος της χώρας ότι η αγορά πολεμικών πλοίων, ακόμη και η σχεδιαζόμενη από δέκα ετών αναβάθμιση των φρεγατών που σήμερα αποτελούν τον κορμό της δύναμης πυρός του στόλου, χρειάζεται τρία με τέσσερα χρόνια για να ολοκληρωθεί οδήγησε στην απόφαση της απόκτησης μαχητικών αεροσκαφών με δύναμη πυρός κατά εχθρικών πλοίων. Η λύση αυτή θεωρήθηκε επιβεβλημένη, αφού η Ελλάδα θα ενισχυθεί σημαντικά με 18 μαχητικά αεροσκάφη Rafale με πολύ αυξημένες επιχειρησιακές δυνατότητες μέσα στο 2021.

Μια νησιωτική χώρα όπως η Ελλάδα πρέπει πάντοτε να διατηρεί μεγάλη ναυτική δύναμη ως εγγύηση της διατήρησης της εδαφικής ακεραιότητας και του ενιαίου νησιωτικού κορμού της. «Τα νέα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο δείχνουν ότι χωρίς προβολή ναυτικής ισχύος, σύγχρονες φρεγάτες και υποβρύχια δεν μπορείς να διασφαλίσεις τα συμφέροντά σου», εξηγεί έμπειρο στέλεχος του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

Ο πρωθυπουργός έχει δώσει ήδη εντολή, αναφέρουν διασταυρωμένες πληροφορίες, για έναρξη διεθνούς διαγωνισμού για την προμήθεια τεσσάρων φρεγατών. Η διαδικασία θα είναι ανοιχτή και προτού καταρτιστεί η short list θα μπορούν να καταθέσουν προσφορές και οι Γάλλοι της Group Naval, αλλά και οι ενδιαφερόμενοι Αμερικανοί, Βρετανοί, Ισπανοί ή και Ολλανδοί που πρόσφατα ανέλαβαν τη ναυπήγηση φρεγατών για το Γερμανικό Ναυτικό.

«Μιλάμε από την αρχή και με τους Γάλλους - μόνο με δύο καινούριες φρεγάτες δεν μπορείς να εκσυγχρονίσεις τον στόλο», επισημαίνει κυβερνητικό στέλεχος στο ερώτημα γιατί άλλαξε ο σχεδιασμός και επιλέχθηκε η λύση της ναυπήγησης τεσσάρων φρεγατών, αντί για δύο πολεμικών πλοίων όπως αρχικά προγραμματιζόταν.

Στην κούρσα της επικράτησης των ναυπηγείων που θα αναλάβουν το πρόγραμμα του χτισίματος τεσσάρων φρεγατών παραμένει η γαλλική πλευρά, που μετά το ναυάγιο της συμφωνίας για απόκτηση δύο Belh@rra με κόστος που είχε φτάσει τα 3,4 δισ. ευρώ έριξε -κατά πληροφορίες- την τιμή κάτω από τα 3 δισ. «Αποφασίζοντας τη ναυπήγηση τεσσάρων φρεγατών θα συμπιεστεί ακόμη περισσότερο το κόστος και θα πέσουν οι τιμές που προσφέρουν στο Πολεμικό Ναυτικό οι κατασκευαστές», τονίζει παράγοντας από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Τα 18 Rafale

Τις αμέσως επόμενες εβδομάδες και ως το τέλος του έτους αναμένεται να εκταμιευτεί περίπου 1,5 δισ. ευρώ για τις πρώτες επείγουσες αμυντικές προμήθειες, όπως έχει αποκαλύψει το «ΘΕΜΑ» στις 14 Αυγούστου. Απόλυτη προτεραιότητα δίνεται στην αγορά μιας μοίρας γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών Rafale και στην απόκτηση βλημάτων, τορπιλών, πυραύλων και πυρομαχικών. Τα 18 Rafale καταβάλλεται προσπάθεια να ενταχθούν στην Πολεμική Αεροπορία το συντομότερο δυνατό.

Όταν πρόκειται για μοίρα μαχητικών αεροσκαφών, όσο κι αν τα γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη αναμένεται να αποκτηθούν με διαδικασίες εξπρές, η φράση το συντομότερο δυνατόν δεν σημαίνει κάποιες εβδομάδες. Ρεαλιστικό σενάριο, με βάση τις ταχείες διαδικασίες που θα ακολουθηθούν, είναι η μοίρα των 18 γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών να έχει ενταχθεί στην Πολεμική Αεροπορία περί τα τέλη του 2021, δηλαδή περίπου σε ένα χρόνο από τώρα.

Το συνολικό τίμημα της αγοράς δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη. Καινούριο, ένα Rafale κοστίζει περίπου 100 εκατ. ευρώ, με τη Γαλλική Αεροπορία να τα πληρώνει περίπου 70 εκατ. ευρώ το ένα. Η τιμή για τα μεταχειρισμένα γαλλικά αεροσκάφη αναμένεται να διαμορφωθεί αρκετά χαμηλότερα. Με τα πολύ ακριβά στρατηγικά όπλα του, την υποστήριξη και την εκπαίδευση των χειριστών και των τεχνικών, το κόστος ενός Rafale μπορεί να εκτιναχθεί και γύρω στα 150 εκατ. ευρώ για κάθε μονάδα.

Αυτή την ώρα, το μόνο βέβαιο είναι ότι έχει αποφασιστεί να αποκτηθεί μία μοίρα, δηλαδή 18 Rafale. Πόσα από τα γαλλικά μαχητικά αεροσκάφη θα είναι καινούρια και πόσα μεταχειρισμένα είναι κάτι που ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί. Συζητείται το ενδεχόμενο 8-10 μεταχειρισμένα Rafale να ενισχύσουν τους φρουρούς των ελληνικών αιθέρων σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, πρέπει όμως να συνυπολογιστεί ότι μόνο για την εκπαίδευση πιλότων ήδη εξοικειωμένων με τα γαλλικά μαχητικά Mirage εκτιμάται ότι χρειάζεται διάστημα περίπου έξι μηνών.

Η Αθήνα συζητά με το Παρίσι ακόμη και το ενδεχόμενο να αποκτηθούν κάποια καινούρια Rafale που κατασκευάζονται για λογαριασμό τρίτης χώρας, π.χ. της Αιγύπτου -εφόσον επιτευχθεί συμφωνία-, ώστε το πρόγραμμα της αγοράς των γαλλικών μαχητικών να υλοποιηθεί ταχύτατα, συγκριτικά με τον χρόνο που συνήθως απαιτείται για απόκτηση πολεμικών αεροσκαφών.

Η Πολεμική Αεροπορία σχεδιάζει να εφοδιάσει τη μοίρα των νέων Rafale με πανίσχυρα όπλα όχι μόνο για την αντιμετώπιση απειλών από εχθρικά αεροσκάφη, αλλά κυρίως κατά πλοίων και άλλων στόχων επιφανείας. Η γαλλική κυβέρνηση αποδεσμεύει για την Ελλάδα και τους πυραύλους Exocet αλλά και τους πυραύλους μακρού πλήγματος Scalp (τύπου cruise) που έχουν βεληνεκές 300 χιλιόμετρα και δυνατότητα να χτυπήσουν από πλοία μέχρι γέφυρες.

Ένας από τους βασικούς λόγους που η Αθήνα στράφηκε στο Παρίσι ζητώντας την αγορά των Rafale ήταν η ικανότητα των γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών να χρησιμοποιούν τους πυραύλους Scalp για πλήγματα σε στόχους στρατηγικού ενδιαφέροντος και τους Exocet που μπορούν να χτυπήσουν πλοία σε ακτίνα 40 ναυτικών μιλίων.

Την ίδια στιγμή, όπως αποκαλύπτει πηγή με γνώση των διαπραγματεύσεων με τις συμμαχικές χώρες που έχουν ισχυρή αμυντική βιομηχανία και την πιο σύγχρονη στρατιωτική τεχνολογία, η αμερικανική πλευρά αρνήθηκε να αποδεσμεύσει για χρήση από τα μαχητικά αεροσκάφη F-16 Block 52 της Πολεμικής Αεροπορίας τους πυραύλους AGM-84 Harpoon που έχουν τη δυνατότητα εξουδετέρωσης πολεμικών πλοίων.

Το θέατρο των επιχειρήσεων είναι η θάλασσα και δεδομένης της αντικειμενικής αδυναμίας άμεσης ενσωμάτωσης πολεμικών πλοίων στον ελληνικό στόλο, η επόμενη επιλογή ήταν η ενίσχυση του οπλοστασίου με μαχητικά αεροσκάφη που φέρουν εξελιγμένους πυραύλους, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει δοκιμαστεί στο πεδίο. Ειδικά τα Rafale απέδειξαν την ικανότητά τους να πετούν χωρίς να εντοπίζονται από τα ραντάρ πριν από λίγο καιρό στη Λιβύη, όταν έπληξαν την αεροπορική βάση Αλ Ουατίγια εξουδετερώντας τουρκικά αντιαεροπορικά και συστήματα παρεμβολών, αν και επισήμως δεν έχει αναληφθεί η πατρότητα της επιχείρησης.

Η Ελλάδα θα ενισχυθεί σημαντικά με 18 μαχητικά αεροσκάφη Rafale που έχουν πολύ αυξημένες επιχειρησιακές δυνατότητες μέσα στο 2021

Στη Βουλή 4 εξοπλιστικά

Στο μεταξύ, με ταχείς ρυθμούς κινείται το υπουργείο Εθνικής Αμυνας προκειμένου να ολοκληρώσει τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες για την έγκριση εξοπλιστικών προγραμμάτων και την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων. Στο πλαίσιο αυτό την ερχόμενη Τετάρτη 9.9.2020 θα συνέλθει η Επιτροπή Εξοπλιστικών Προγραμμάτων και Συμβάσεων της Βουλής προκειμένου τα μέλη της να ενημερωθούν από την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και να γνωμοδοτήσουν για την ενεργοποίηση τεσσάρων κρίσιμων προγραμμάτων.

Πρόκειται για:

• Αναβάθμιση και υποστήριξη τορπιλικού δυναμικού, πρόγραμμα που περιλαμβάνει και την προμήθεια νέων τορπιλών για τα υποβρύχια.

• Υποπρόγραμμα για κατευθυνόμενα βλήματα επιφάνειας- αέρος των πυραυλάκατων τύπου Vosper του Πολεμικού Ναυτικού.

• Πρόγραμμα πυροδοτικών μηχανισμών του Γενικού Επιτελείου Στρατού.

• Επέκταση του ημερολογιακού ορίου ζωής των πυραύλων Scalp.

Πως βρέθηκε το 1,5 δισ.

Τα 500 εκατ. ευρώ θα εκταμιευτούν από το ειδικό αποθεματικό του υπουργείου Οικονομικών. Το υπόλοιπο ένα δισ. προέρχεται από τις αγορές και εξασφαλίστηκε μόλις την προηγούμενη Τετάρτη μετά την έκδοση 10ετούς ομολόγου. Η Ελλάδα άντλησε 2,5 δισ., τα οποία θα αποπληρώσει με επιτόκιο 1,2%. Από τα χρήματα αυτά, το 1,5 δισ. έχει προϋπολογιστεί να διατεθεί για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών του Ελληνικού Δημοσίου και το άλλο ένα δισ. θα δοθεί για τις επείγουσες ανάγκες ενδυνάμωσης των Ενόπλων Δυνάμεων. Αθροιζομένων και των 500 εκατ. ευρώ από το αποθεματικό του Γενικού Λογιστηρίου συγκεντρώνεται το 1,5 δισ. ευρώ που θα εκταμιευτεί για τις ανάγκες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

«Το 1,5 δισ. ευρώ θα δοθεί άμεσα από τα κρατικά ταμεία για αγορές μαχητικών αεροσκαφών, πυραύλων, ανταλλακτικών, τορπιλών και πυρομαχικών», μας λέει κυβερνητικό στέλεχος, εξηγώντας ότι το νέο Ενιαίο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικών Εξοπλισμών θα διαρκέσει τέσσερα χρόνια και θα έχει προϋπολογισμό 10 δισ. ευρώ.

Ένα κρίσιμο ζήτημα είναι πόσο γρήγορα θα υλοποιηθούν τα εξοπλιστικά προγράμματα. Η εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος δείχνει ότι τίποτα δεν οδηγεί στο αυτονόητο συμπέρασμα ότι οι αποφάσεις υλοποιούνται σύμφωνα με τον σχεδιασμό.

Τρανό παράδειγμα η σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξης των μαχητικών αεροσκαφών Mirage 2000-5. Εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 από τη Βουλή με τις ψήφους Ν.Δ., ΚΙΝ.ΑΛ. και Ελληνικής Λύσης αλλά μέχρι σήμερα, εννέα μήνες μετά, δεν έχει ενεργοποιηθεί αφού οι ελεγκτικοί μηχανισμοί εντόπισαν προβλήματα σε μία σύμβαση η υλοποίηση της οποίας αποτελεί αδήριτη ανάγκη για την αύξηση της διαθεσιμότητας των γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών.

Στο ερώτημά μας αν η κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να επιταχύνει την υλοποίηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων που απαιτούνται ακόμη και με αναγκαστικό νόμο, έμπειρος κοινοβουλευτικός της Ν.Δ. επιβεβαιώνει ότι «λόγω έκτακτων και απρόβλεπτων αναγκών» η έγκριση της αγοράς όπλων για το στράτευμα μπορεί να γίνει με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου. «Και η ευρωπαϊκή νομοθεσία περί στρατιωτικών προμηθειών προβλέπει την επείγουσα κατάσταση», εξηγεί στο «ΘΕΜΑ».

Οι προτεραιότητες

Βλήματα, τορπίλες, πύραυλοι και πυρομαχικά είναι οι άμεσες προτεραιότητες για ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων ώστε να διασφαλιστεί ο κρίσιμος πολεμικός φόρτος και να βελτιωθούν τα ποσοστά διαθεσιμότητας των οπλικών συστημάτων.

Η δύναμη πυρός του στόλου αυτή την περίοδο της μεγάλης κρίσης με την Τουρκία είναι τα υποβρύχια, τόσο τα παλαιού τύπου 209 όσο και τα 214, αυτά που με τις επιδόσεις τους και τους ψιθύρους που διακινούνται τις τελευταίες εβδομάδες για τις επιτυχίες τους έναντι των τακτικών κινήσεων του τουρκικού στόλου έχουν γίνει το καμάρι του στόλου. Για να ενισχυθεί η αδιαμφισβήτητη υπεροπλία των ελληνικών υποβρυχίων «Παπανικολής», «Πιπίνος», «Ματρώζος» και «Κατσώνης» έχει αποφασιστεί η διάθεση 100 εκατ. ευρώ για την αγορά 33 τορπιλών, πιθανότατα γερμανικών, και άλλων υλικών.

Στο Πολεμικό Ναυτικό έχουν λάβει οδηγία και για επανασχεδίαση του προγράμματος εκσυγχρονισμού των τεσσάρων γερμανικών φρεγατών τύπου Meko («Υδρα», «Σπέτσαι», «Ψαρά», «Σαλαμίς»), για την αναβάθμιση των οποίων προϋπολογίζονται πλέον 400 εκατ. ευρώ. «Και τώρα να αποφασιστεί η έναρξη των εργασιών, το πρώτο πλοίο δεν θα είναι έτοιμο πριν από τα τέλη του 2023, εφόσον πάνε όλα καλά», λέει απόστρατος αξιωματικός του Π.Ν. για την αναβάθμιση των γερμανικών φρεγατών, η οποία αναμένεται να γίνει σε ελληνικά ναυπηγεία. Επιπλέον, καθεμία από τις τέσσερις φρεγάτες που αναμένεται να εκσυγχρονιστούν θα πρέπει να παραμείνει για περίπου ένα με ενάμιση έτος σε ακινησία, όσο θα βρίσκεται στη δεξαμενή για την υλοποίηση των προβλεπόμενων εργασιών.

Με ταχείς ρυθμούς προχωρά η απόφαση για αγορά τεσσάρων αμερικανικών ελικοπτέρων MH-60R μαζί με ένα «πακέτο» επιπλέον κινητήρων, τορπιλών, ραντάρ, ηχοσημαντήρων, ρουκετών και πυραύλων, προϋπολογιζόμενου κόστους 350-400 εκατ. δολαρίων.

Για τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από το παρελθόν, αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού αναφέρει επιγραμματικά: «Το πρόβλημα δεν είναι ότι δεν υπάρχουν χρήματα. Το πρόβλημα είναι πως όταν είχαμε λεφτά δεν αγοράσαμε ανταλλακτικά στις ποσότητες που έπρεπε». Και προσθέτει: «Το πολύ βασικό είναι να ετοιμάσουμε και να εκπαιδεύσουμε νέα πληρώματα προσλαμβάνοντας στελέχη που θα παραμείνουν στα πολεμικά πλοία για μια εικοσαετία».

Στον κρατικό προϋπολογισμό του 2020 οι πιστώσεις για εξοπλιστικά προγράμματα ήταν 530 εκατ. ευρώ, περίπου στα ίδια επίπεδα με του 2019, εκ των οποίων το 80% των κονδυλίων είναι δεσμευμένο για τον δρομολογημένο εκσυγχρονισμό 85 μαχητικών αεροσκαφών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας στην έκδοση Viper. Η αναβάθμιση των F-16 Block 52+ και Block 52+Αdvanced (δηλαδή των τελευταίων αμερικανικών μαχητικών που απέκτησε η Ελλάδα) αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027, και με αυτήν ο στόλος των ελληνικών F-16 θα καταστεί ο πιο σύγχρονος στην Ευρώπη.

ΠΗΓΗ: protothema.gr