Αναδρομικά συνταξιούχων: Η αντισυνταγματικότητα των διατάξεων και το Κράτος Δικαίου επιβάλλουν την καταβολή σε όλους!!!

Του Νικολάου Αθ. Μπλάνη Αντιστράτηγου Αστυνομίας ε.α.

1. Σύμφωνα με τη νομολογία και τη θεωρία η διάγνωση από οιοδήποτε Δικαστήριο, του Σ.τ.Ε. συμπεριλαμβανομένου, της αντισυνταγματικότητας διατάξεων τυπικού νόμου κατ΄ εφαρμογή του άρθρ. 93 παρ. 4 Συντ. δεν μπορεί ποτέ με βάση τη Συνταγματική μας Δικαιοταξία (αλλά και τους κανόνες της Λογικής) να έχει οποιοδήποτε άλλο χρονικό σημείο αναφοράς (π.χ. το χρόνο έκδοσης της δικαστικής απόφασης που διαγιγνώσκει την αντισυνταγματικότητα) πλην του αυτονόητου και λογικώς αναγκαίου, ήτοι την ημερομηνία έναρξης ισχύος της κρινόμενης διάταξης.

2. Με τις αποφάσεις όμως της Ολ.4147/2014 και 2287, 2288, 2289, 2280/2015, το Σ.τ.Ε. επέφερε μία ριζοσπαστική τομή (που μεταβάλλει το ίδιο το σύστημα ελέγχου της αντι-συνταγματικότητας των νόμων) στην ελληνική έννομη τάξη: εισήγαγε, για πρώτη φορά στα εγχώρια νομολογιακά και νομικά χρονικά, την έννοια της κατά χρόνο μεταφοράς ή αλλιώς του χρονικού περιορισμού των αποτελεσμάτων διάγνωσης της αντισυνταγματικότητας νόμου. Κατά κάποιο τρόπο θεσπίζονται μόνιμοι μηχανισμοί περικοπών των συντάξεων και ανοίγεται μια νέα εποχή δημοσιονομικής πειθαρχίας στην κοινωνική ασφάλιση, αφού οι συνταξιοδοτικές δαπάνες πρέπει να συνδέονται, σε διαρκή βάση, με το εθνικό χρέος και την οικονομία (668/2012 Ολ.Σ.τ.Ε.).

3. Ως γνωστόν με τις αποφάσεις 2287-2288/15-6-2015 το Σ.τ.Ε. έκρινε ως αντισυνταγματικές τις περικοπές του Β΄Μνημονίου (ν.4051-4093/2012) μέχρι την 12-5-2016, που δημοσιεύθηκε ο ν.4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου). Με τις αποφάσεις αυτές όφειλε η προηγούμενη Κυβέρνηση να συμμορφωθεί άμεσα και να διαμορφώσει νέο νομοθετικό πλαίσιο, χωρίς τις κριθείσες αντισυνταγματικές περικοπές. Όμως, κατά παράβαση κάθε έννοιας του Κράτους Δικαίου, όχι μόνο καθυστέρησε να νομοθετήσει (11 μήνες), αλλά απεναντίας με το νόμο Κατρούγκαλου επανέφερε, με το τέχνασμα του επανυπολογισμού, τις μειώσεις αυτές, τις κατέστησε μόνιμες και έφερε και την προσωπική διαφορά. Δηλαδή στην ουσία αγνόησε πλήρως τις εν λόγω αποφάσεις.

4. Με τη νέα απόφαση Ολ. Σ.τ.Ε. 1439/2020 οι ποσοστιαίες περικοπές των ν.4051- 4093/2012 καθώς και περικοπές των επιδομάτων εορτών και αδείας κρίνονται αντισυνταγματικές μέχρι τη δημοσίευση την 12-5-2016 του νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος όμως κρίνεται συνταγματικός. Δικαίωση υφίσταται μόνο για όσους είχαν ασκήσει ένδικο μέσο στα αρμόδια Διοικητικά Δικαστήρια, σύμφωνα με τις προηγούμενες αποφάσεις, που αναγνώριζαν μόνο αναδρομικά για τα έτη 2013-2015 σε όσους είχαν ήδη προσφύγει δικαστικά και οι οποίοι ήταν ελάχιστοι. Για τους υπόλοιπους συνταξιούχους οι εν λόγω αποφάσεις είχαν έννομα αποτελέσματα από τη δημοσίευση τους (15.6.2015) και μετά. Με τις υπ’ αρ. 1890-1891/2019 Αποφάσεις του το Σ.τ.Ε. με μία ισχνότατη πλειοψηφία (13 έναντι 12), ανατρέπει σε σημαντικό βαθμό τις αποφάσεις του έτους 2015, δεχόμενο εν πολλοίς τη μεταρρύθμιση του ν. 4387/2016 και αφήνοντας κατ’ ουσία στον αέρα το θέμα, ως προς το τι πρέπει να γίνει για τις περικοπές του έτους 2012. Έτσι αναγνωρίζει δικαίωμα επιστροφής, για όσους προσέφυγαν μετά τη δημοσίευση των αποφάσεων του 2015, για χρονικό διάστημα 11 μηνών. Όσοι είχαν προσφύγει πριν τον Ιούνιο 2015 δικαιούνται αναδρομικά από 01-01-2012 έως τον Μάϊο 2016.

5. Οι συνταξιούχοι του δημοσίου και οι απόστρατοι δεν καλύπτονται από τη νέα απόφαση του Σ.τ.Ε., καθώς έχουν προσφύγει στο Ελεγκτικό Συνέδριο και αναμένεται η απόφασή του. Και ενώ ακόμη περιμένουν τον επανυπολογισμό του νόμου Βρούτση και την εξίσωση των νέων με τους παλιούς συνταξιούχους.

6. Όταν ο νόμος κρίνεται αντισυνταγματικός από το Δικαστήριο, καθίσταται ανίσχυρος έναντι πάντων (erga omnes) και επομένως αφορά όλη την Κοινωνία και προφανώς κάθε Όργανο και Αρχή του Κράτους. Για το λόγο αυτό οι εκάστοτε Κυβερνήσεις απέτρεπαν τους συνταξιούχους να προχωρήσουν σε ένδικα μέσα διεκδίκησης, σημειώνοντας ότι «η οποιαδήποτε απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα ισχύσει για όλους». Σε κάθε περίπτωση η Διοίκηση οφείλει να αποκαθιστά τη νομιμότητα δια της διοικητικής οδού και να μην ωθεί τους πολίτες στα Δικαστήρια, δημιουργώντας, εκτός των άλλων, συμφόρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης.

7. Είδαμε με ικανοποίηση Εκπρόσωπο της Κυβέρνησης να σημειώνει ότι «πρόθεση της Κυβέρνησης είναι να υπάρξει μία ρύθμιση, η οποία θα καταλαμβάνει κατά το δυνατόν το μεγαλύτερο μέρος των συνταξιούχων και όχι μόνον εκείνων, οι οποίοι προσέφυγαν και αυτό μπορεί να γίνει στο πλαίσιο ενός δημοσιονομικού χώρου που υπάρχει». Πιστεύουμε στη συνέπεια λόγων και έργων της παρούσας Κυβέρνησης και ελπίζουμε να πράξει το αυτονόητο. Και αυτό είναι μόνο η χορήγηση των (έστω πετσοκομμένων) αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους, γιατί διαφορετικά, όταν θα έρθουν οι κάλπες, θα ξαναπαιχτεί το έργο των «Άγαμοι Θύται», με άλλο αυτή τη φορά αποδέκτη!!!