Ελληνικός Στρατός: Ανασκόπηση των βασικών εξοπλιστικών προτεραιοτήτων

Γιάννης Νικήτας

Είναι κοινώς αποδεκτό πως ο Ελληνικός Στρατός (ΕΣ) είναι ο μοναδικός κλάδος των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) ο οποίος με εξαίρεση το πρόγραμμα απόκτησης των ελικοπτέρων OH-58D Kiowa Warrior και των ελικοπτέρων CH-47D Chinook από τα απόθεμα του Στρατού των ΗΠΑ ως πλεονάζων υλικό, δεν έχει υλοποιήσει κανένα άλλο εξοπλιστικό πρόγραμμα είτε απόκτησης νέου υλικού είτε εκσυγχρονισμού μέσης ζωής (ΕΜΖ). Τα παλαιά ΕΜΠΑΕ (Ενιαίο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Ανάπτυξης & Εκσυγχρονισμού) που καταρτίζονταν ανά κλάδο των ΕΔ έχουν πλέον ιστορική αξία και σημασία αφού η πολυετής οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας σε συνδυασμό με την διαρκή και διακομματική υποχρηματοδότηση της άμυνας και του αναπτυξιακού προϋπολογισμού των ΕΔ δεν έχουν αφήσει περιθώρια υλοποίησης εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Υπό το πρίσμα αυτών των συνθηκών η τρέχουσα δεκαετία 2020 – 2030 και ειδικότερα με βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα και ορίζοντα (δηλαδή από το 2020 έως το 2025) θα αποτελούσε περίοδο εξοπλιστικής ανάκαμψης και αναθέρμανσης. Όπως όλα δείχνουν η πανδημία του COVID 19 θα φέρει νέα περίοδο εξοπλιστικής αδράνειας και με περαιτέρω αμυντικής συρρίκνωσης των ΕΔ. Αυτή η εξοπλιστική ξηρασία έχει μειώσει την ισχύ των ΕΔ σε μεγάλο βαθμό σε σημείο που οπλικά συστήματα έχουν απαξιωθεί παντελώς ενώ άλλα αντιμετωπίζουν απαράδεκτα χαμηλές διαθεσιμότητες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα υπερσύγχρονα ελικόπτερα ΝΗ90 που εκκρεμεί η σύμβαση εν συνεχείας τεχνικής υποστήριξης (FOS) με αποτέλεσμα ο ΕΣ να στερείται ένα κορυφαίο ιπτάμενο μέσο.

Τα εξοπλιστικά προγράμματα μονοπωλούνται από την Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) και το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) και δικαίως σε μεγάλο βαθμό αφού οι δύο αυτοί κλάδοι των ΕΔ είναι κατά βάση ο πυρήνας και το επίκεντρο της ελληνικής αποτροπής. Ο ΕΣ παραμένει ο τρίτος στη σειρά περιμένοντας τα πάρει ότι απομείνει από πλευράς εξοπλιστικών κονδυλίων εάν απομείνει από τους άλλους κλάδους των ΕΔ. Λαμβάνοντας υπόψη το τελευταίο ο αντικειμενικός σκοπός του παρακάτω κειμένου είναι η ανασκόπηση των κύριων εξοπλιστικών αναγκών του ΕΣ με έμφαση στις πιο αναγκαίες και απαραίτητες εξοπλιστικές κινήσεις.

Αεροπορία Στρατού

Η Αεροπορία Στρατού ήταν το Όπλο του ΕΣ που τα τελευταία έτη δέχθηκε μια σοβαρή και καλή ενίσχυση. Το πρόγραμμα απόκτησης των ελικοπτέρων OH-58D Kiowa Warrior και των ελικοπτέρων CH-47D Chinook ήταν δύο κινήσεις που βελτίωσαν σε μεγάλο βαθμό την μαχητική ισχύ του ΕΣ αφενός με την προσθήκη μιας πλατφόρμας όπως τα Kiowa Warrior τα οποία συμβάλουν σε αποστολές στοχοποίησης, συλλογής πληροφοριών, αναγνώρισης, προσβολής στόχων και συνεργασίας με τα επιθετικά ελικόπτερα ενώ τα Chinook βελτίωσαν την αεροκίνηση του ΕΣ με την άμεση ανάπτυξη και διασπορά δυνάμεων καθώς και την ταχεία αντίδραση.

Το στοίχημα για την ΑΣ παραμένει σε τρείς βασικούς τομείς: εγκατάσταση συστημάτων αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου για τα νεοαποκτηθέντα OH-58D Kiowa Warrior, υπογραφή της FOS για τα ΝΗ90 και συνάμα της έκτης τροποποίησης της αρχικής σύμβασης με παραλαβή των άλλων έξι ελικοπτέρων και τέλος λύση στο θέμα του εκσυγχρονισμού των AH-64A Apache. Αυτά τα τρία είναι τα πιο άμεσα και τα πιο καυτά. Συμπληρωματικά, θα μπορούσαν να γίνουν έξυπνες κινήσεις απόκτησης νέων εκδόσεων των βλημάτων Helfire και συλλογών κατευθυνόμενων ρουκετών APKWS για τις ρουκέτες Hydra 70. Επιπροσθέτως, άλλες μεσοπρόθεσμες ανάγκες θα ήταν η τοποθέτηση στα 25 ελληνικά Chinook συστημάτων αυτοπροστασίας και ηλεκτρονικού πολέμου καθώς και το μέλλον των Chinook στον ΕΣ με κάποιο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού σε επίπεδο CH-47F.

Παραμένει το ζήτημα της απόκτησης ενός αριθμού ελικοπτέρων εφόδου αν και δεν έχει τόσο άμεσο και επιτακτικό χαρακτήρα δεδομένου πως τα ΝΗ90 καλύπτουν εν μέρει αυτή την αποστολή. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί ο στόλος των Chinook να υποκαταστήσει την ανάγκη για ένα μέσο ελικόπτερο εφόδου. Απαιτούνται τουλάχιστον 20 ελικόπτερα ώστε να συμπληρωθεί ο αριθμός των ΝΗ90 με τα τελευταία να αναλαμβάνουν το έργο των ειδικών επιχειρήσεων.

Πυροβολικό

Για το Πυροβολικό δύο είναι τα κυρίαρχα προγράμματα και φυσικά το πιο σημαντικό είναι το Αντιαεροπορικό Πυροβολικό. Ως αδήριτη ανάγκη προβάλει η αντικατάσταση των Osa-AK/AKM δεδομένης της παλαιότητας του υλικού και του μη έγκαιρου εκσυγχρονισμού τους. Το αμέσως επόμενο πρόγραμμα είναι αυτό της στοχοποίησης. Η νέα τακτική που λαμβάνει χώρα έχει ως επίκεντρο τα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (ΜΕΑ) τακτικού επιπέδου για τους Προωθημένους Αξιωματικούς Παρατήρησης (ΠΑΠ). Τα ΜΕΑ τακτικού επιπέδου των ΠΑΠ θα προσέδιδαν μεγάλη ακρίβεια πυρών και έγκαιρη προειδοποίηση σε βάθος.

Για το Πυροβολικό Μάχης ο εκσυγχρονισμός των MLRS M-270 και των RM-70 ταυτοχρόνως με την απόκτηση νέων βλημάτων και πυρομαχικών είναι το επόμενο πρόγραμμα. Ιδανικά το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των Μ-109 θα ήταν μια ακόμα ενίσχυση αλλά προβάλει ως πολυτέλεια.

Πεζικό

Το νούμερο ένα για το Πεζικό και συγκεκριμένα για το Μηχανοκίνητο Πεζικό είναι η έλλειψη ενός σύγχρονου ΤΟΜΠ και ΤΟΜΑ. Ειδικά για τις Τεθωρακισμένες Ταξιαρχίες το ΤΟΜΑ αποτελεί την πλέον ορθολογική λύση. Χρειάζονται τουλάχιστον 200 νέα ΤΟΜΑ και ακολούθως ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των ΛΕΩΝΙΔΑΣ και Μ-113 καθότι οι αριθμοί αυτών και ειδικά των Μ-113 δεν δύναται να αντικατασταθούν. Μια βιώσιμη λύση ώστε τα χρήματα να μείνουν στην ελληνική αμυντική βιομηχανία και συνεπώς στην Ελλάδα θα ήταν η ανάπτυξη ενός εθνικού ΤΟΜΠ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα καθότι πρέπει να ανανεωθούν περίπου 2000 Μ-113. Σε κάθε περίπτωση νούμερο ένα είναι να αποκτηθούν άμεσα 200 νέα ΤΟΜΑ.

Ειδικές Δυνάμεις – Ταχύπλοα Σκάφη για τους Αμφίβιους Καταδρομείς

Το πρόγραμμα αυτό παρότι είναι της τάξης των 30-40 εκατομμυρίων ευρώ δυστυχώς παραμένει βαλτωμένο. Μολονότι, τα ταχύπλοα σκάφη των αμφίβιων καταδρομέων είναι μια πολύ έξυπνη και χρήσιμη προσθήκη για την Άμυνα του Αιγαίου εντούτοις το πρόγραμμα δεν αντιμετωπίζει τη δέουσα προσοχή και ενδιαφέρον.

 Τα ταχύπλοα σκάφη, το πρόγραμμα αναφέρεται ως «Σκάφη Συνοδείας και Συμβολής στην Άμυνα Νήσων» είναι νευραλγικό άμεσα να υλοποιηθεί. Ένα σύγχρονο σκάφος με ισχύ πυρός, θωράκιση, μεταφορική ικανότητα και ακτίνα δράσης θα ήταν προσθήκη τακτικής ευελιξίας και ευκινησίας στο Θέατρο Επιχειρήσεων του Αιγαίου μεταφέροντας δυνάμεις σε τόπο και χρόνο όπου αυτό ήταν απαραίτητο ανάλογα τη τακτική κατάσταση και φυσικά βοηθώντας τα μέγιστα σε αποστολές με στόχο την ανακατάληψη εθνικού εδάφους έπειτα από τουρκική ενέργεια σε μικρονήσια και βραχονησίδες. Λύσεις υπάρχουν πολλές και δυνατότητες υπάρχουν και από την ελληνική αμυντική βιομηχανία.

Διαβιβάσεις (Επικοινωνίες – Ηλεκτρονικός Πόλεμος)

Το ζήτημα του εμπλουτισμού των συστημάτων ηλεκτρονικού πολέμου και της γενικότερης βελτίωσης ικανοτήτων και μέσων επικοινωνιών είναι άλλη μια από τις βασικότερες εξοπλιστικές ανάγκες. Το θέμα των επικοινωνιών εκτείνεται από το τακτικό έως το επιχειρησιακό και φυσικά το στρατηγικό επίπεδο που απαιτεί την ολοκλήρωση και εγκατάσταση συστημάτων διοίκησης και ελέγχου (C4ISR Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance).

Δεύτερον, μολονότι προαναφέρθηκε το ζήτημα των MEA τακτικού επιπέδου εντούτοις αδήριτη είναι η ανάγκη για τον εκσυγχρονισμό των Sperwer και κυρίως της απόκτησης νέων ικανότερων ΜΕΑ με στόχο την αύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και στοχοποίησης.

Διοικητική Μέριμνα – Φορτηγά Γενικής Χρήσης

Στις πιο βασικές ανάγκες του ΕΣ είναι τα νέα φορτηγά γενικής χρήσης για την αντικατάσταση των παρωχημένων Steyr 680. Μονόδρομος πρέπει να θεωρείται ένα εθνικό φορτηγό γενικής χρήσης κατηγορίας των 10 τόνων ώστε να λάβει χώρα η μέγιστη δυνατή εγχώρια προστιθέμενη αξία και παράλληλα η επανεκκίνηση της Ελληνικής Βιομηχανίας Οχημάτων παράλληλα με την εύρεση ενός ιδιώτη στρατηγικού επενδυτή. Ο κορμός της Διοικητικής Μέριμνας των Μονάδων του ΕΣ βασίζονται στο Steyr 680 πλην όμως το όχημα συμπληρώνει περί τα 50 έτη διαρκούς υπηρεσίας στις τάξεις του ΕΣ.

Ανασκόπηση

Προσπαθήσαμε όσο το δυνατό πιο επιγραμματικά να αναφερθούμε στις βασικότερες εξοπλιστικές αναγκαιότητες συγκροτώντας ένα πλάνο εξοπλιστικών ενεργειών όπως αυτό προαναφέρθηκε στις παραπάνω ενότητες. Προφανώς δεν αναλύθηκαν όλες οι ανάγκες οι οποίες είναι πολλές και απαιτούν ένα αρκετά μακροσκελές κείμενο. Η εξοπλιστική απραξία και απραγία των προγραμμάτων του ΕΣ άνω των 15 ετών οδηγεί με μαθητική ακρίβεια σε οδυνηρές συνέπειες.

Δεν θελήσαμε να εμπλακούμε αναλυτικώς σε επιμέρους ανάγκες των Όπλων του ΕΣ διότι αφενός θα ήταν ουτοπικό και αφετέρου θα χρειαζόμασταν χιλιάδες λέξεις, οπότε για οικονομία και περιεκτικότητα αναφερθήκαμε στις βασικότερες και κυριότερες.

ΠΗΓΗ: defencereview.gr